Ο Πειραιάς μέσα από το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα



Φωτογραφία του Εμμανουήλ Λίτινα σε εσωτερικό χώρο, ντυμένου με επίσημη στρατιωτική στολή να κάθεται δίπλα σε ένα τραπεζάκι. Πήρε μέρος στο Μακεδονικό Αγώνα. Έλαβε μέρος στην εκστρατεία κατά της Τουρκίας 1912-1913, στη μάχη των Ιωαννίνων και στην εκστρατεία κατά της Βουλγαρίας 1913. Ήταν μέλος του σωματείου "Αδελφότης των εν Πειραιεί Κρητών "Η Ομόνοια". Στην φωτογραφία κάτω αριστερά φαίνεται καθαρά η σημείωση "34ον Σύνταγμα Πειραιώς 1926"

 
Αποβίβαση γαλλικών στρατευμάτων των συμμαχικών δυνάμεων της Αντάντ στον Πειραιά, την 1η Δεκεμβρίου 1916 (νέο ημερολόγιο), υπό τις διαταγές του Γάλλου ναυάρχου Φουρνιέ (Dartige du Fournet) ο οποίος επέδωσε τελεσίγραφο στην κυβέρνηση που έληγε στις 1 Δεκεμβρίου 1916, με το οποίο ζητούσε την παράδοση σημαντικού μέρους των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων. Το τελεσίγραφο απορρίφθηκε στις 29 Νοεμβρίου και μονάδες επιστράτων, πιστών στο βασιλιά, κατέλαβαν στρατηγικά σημεία στην Αθήνα και τον Πειραιά. Οι Γάλλοι αποβίβασαν μικρή δύναμη ελαφρά οπλισμένων πυροβολητών (βλ. φωτογραφία) στον Πειραιά, η οποία αποκρούστηκε από τις μονάδες των επιστράτων. Τα γεγονότα έμειναν γνωστά στην ιστορία με το όνομα "Νοεμβριανά" και αποτέλεσαν την κορύφωση του Εθνικού Διχασμού, χωρίζοντας την Ελλάδα σε δύο μέρη.
Η φωτογραφία προέρχεται από το εικονογραφημένο γαλλικό περιοδικό "Le Miroir", φ. 7 Ιανουαρίου 1917.



Χάρτης που απεικονίζει την οδική και σιδηροδρομική σύνδεση Αθήνα - Πειραιάς, τον κόλπο του Φαλήρου και γενικά το λεκανοπέδιο Αττικής. Εκδόθηκε στο γερμανικό εικονογραφημένο λεύκωμα Illustrierte Geschichte des Weltkrieges που αναφέρεται στα γεγονότα του έτους 1917.


Στιγμιότυπο από τη συμπλοκή δυνάμεων της Αντάντ, με επικεφαλής το ναύαρχο Φουρνιέ (Dartige du Fournet), με φιλοβασιλικές δυνάμεις στην Αθήνα και Πειραιά, το Νοέμβριο του 1916. Τα γεγονότα αυτά, που έμειναν γνωστά στην ιστορία ως "Νοεμβριανά", αποτέλεσαν ένα από τα πιο τραγικά επεισόδια του Εθνικού Διχασμού. Στην εικόνα διακρίνεται το λιμάνι του Πειραιά, στο οποίο έγινε η αποβίβαση των δυνάμεων της Αντάντ.




Αποβίβαση Ιταλών πεζοναυτών των συμμαχικών δυνάμεων της Αντάντ στον Πειραιά, την 1 Δεκεμβρίου 1916 (νέο ημερολόγιο), λίγο πριν την επίθεση που δέχτηκαν από μονάδες επιστράτων πιστών στο βασιλιά που κατέλαβαν στρατηγικά σημεία στην Αθήνα και τον Πειραιά. Οι σύμμαχοι αποβίβασαν μικρή δύναμη ελαφρά οπλισμένων πεζοναυτών (βλ. φωτογραφία) στον Πειραιά, η οποία αποκρούστηκε από τις μονάδες των επιστράτων. Η φωτογραφία προέρχεται από το εικονογραφημένο γαλλικό περιοδικό "Le Miroir", φ. 14 Ιανουαρίου 1917.




Προτομές του Βενιζέλου πωλούνται στην είσοδο του δημαρχείου του Πειραιά (ρολόι), μετά την επιτυχία του κινήματος της Εθνικής Άμυνας και την εδραίωση της εξουσίας του σε ολόκληρη την Ελλάδα, τον Ιούνιο του 1917, με την παρέμβαση των συμμαχικών δυνάμεων της Αντάντ και την απομάκρυνση του βασιλιά Κωνσταντίνου. Η φωτογραφία προέρχεται από το εικονογραφημένο γαλλικό περιοδικό "Le Miroir", φ. 22 Ιουλίου 1917.





Στιγμιότυπα από την εξορία των φιλοβασιλικών - αντιβενιζελικών αξιωματούχων Δημητρίου Γούναρη, Ιωάννη Μεταξά και Γεωργίου Πεσμαζόγλου, από το λιμάνι του Πειραιά, τον Ιούνιο 1917. Στη συγκεκριμένη φωτογραφία διακρίνεται σε πρώτο πλάνο ο Δημήτριος Γούναρης, λίγο πριν επιβιβαστεί στο πλοίο "Βασιλεύς Κωνσταντίνος", το οποίο τον μετέφερε στον τόπο της εξορίας του. Η φωτογραφία προέρχεται από το εικονογραφημένο γαλλικό περιοδικό "Le Miroir", φ. 5 Αυγούστου 1917. Πίσω φαίνεται καθαρά ο παλιός ναός της Αγίας Τριάδας.





Αναμνηστική φωτογραφία του Παύλου Μελά και της Σοφίας Μπαλτατζή. Η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της περιοδείας τους στη Θεσσαλία, ενώ το συγκεκριμένο στιγμιότυπο προέρχεται από τη διαδρομή με καράβι Πειραιάς-Βόλος. Ο Μελάς πραγματοποιούσε την περιοδεία αυτή προκειμένου να επιθεωρήσει τις ζημίες που υπέστησαν οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις της περιοχής έπειτα από τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, ενώ η Μπαλτατζή είχα λάβει οδηγίες από τη βασίλισσα Όλγα να εκτιμήσει τις καταστροφές που είχαν υποστεί οι ναοί της περιοχής. Ο Μελάς είναι καθήμενος και ντυμένος με επίσημη στρατιωτική ενδυμασία και η Μπαλτατζή με επίσημη ενδυμασία. Ο Παύλος Μελάς επίσης ήταν απόφοιτος της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων Πειραιά.






Σχέδιο λαϊκής λιθογραφίας που απεικονίζει τα τουρκικά κανόνια του Σαρανταπόρου στο λιμάνι του Πειραιά. Η νικηφόρα για τον ελληνικό στρατό μάχη του Σαρανταπόρου στις 10 Οκτωβρίου 1912 είχε ως αποτέλεσμα την απώθηση των Τούρκων και την απελευθέρωση των Σερβίων. Οι μεραρχίες του ελληνικού στρατού κυρίευσαν το σύνολο σχεδόν του πεδινού πυροβολικού και μέρος του λοιπού υλικού του εχθρού.






Στην φωτογραφία εικονίζεται το γαλλικό πολεμικό πλοίο Mirabeau κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού της Αθήνας και του Πειραιά την 1η Δεκεμβρίου 1916. Ο τίτλος και η λεζάντα είναι σαφώς προπαγανδιστικοί και δηλωτικοί του κλίματος της εποχής, καθώς αναφέρονται στην "ελληνική ενέδρα" ή "ελληνική προδοσία" και αναφέρονται στην αντίσταση των επιστράτων (φιλοβασιλικών) στην "συμμαχική επέμβαση".






 Στιγμιότυπο από την εξορία των φιλοβασιλικών - αντιβενιζελικών αξιωματούχων, από το λιμάνι του Πειραιά, τον Ιούνιο του 1917. Διακρίνονται οι Σπυρίδωνας Μερκούρης (παππούς της Μελίνας Μερκούρη), Δημήτριος Γούναρης, Καρατζάς και Ιωάννης Μεταξάς. Η πρωτοβουλία για εξορία στην Κορσική πολλών φιλοβασιλικών προσωπικοτήτων ανήκε στις γαλλικές αρχές που ήλεγχαν στρατιωτικά, το καλοκαίρι του 1917, την Αθήνα. Η φωτογραφία προέρχεται από το πρωτοσέλιδο του γαλλικού περιοδικού "Le Miroir", φύλλο 15 Ιουλίου 1917, και οι εξόριστοι χαρακτηρίζονται στη λεζάντα ως "ανεπιθύμητοι  Έλληνες". Το πλοίο είναι το Τένεδος.


 

Επιστολικό δελτάριο, το οποίο απεικονίζει τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη. Ο Κουντουριώτης γεννήθηκε στην Ύδρα το 1855, κατατάχθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό το 1874 και αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων Πειραιά το 1878. Στις 8 Ιουλίου 1911 παρέλαβε Κυβερνήτης του Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ το οποίο απέπλευσε από την Αγγλία στις 20 Αυγούστου και κατέπλευσε στο Φάληρο την 1η Σεπτεμβρίου 1911 όπου του έγινε ενθουσιώδης υποδοχή. 



Περίθαλψη τραυματία Βαλκανικών Πολέμων. Στη πίσω όψη έχει αναγραφεί: 2 Μαρτίου 1920  "Στρατιωτικόν Νοσοκομείον Πειραιώς (Χατζηκυριάκειον)"
Η "Αστραπή του Πειραιά" στην Λεζάντα με ημερομηνίες 1896 και 1897. Πρόκειται για τους Εμμανουήλ Λίτινα (αριστερά) και του Ε.Σκουντριδάκη (δεξιά), ντυμένοι με παραδοσιακές Κρητικές φορεσιές. Στα ντουφέκια τους έχουν αναγράψει τα ονόματά τους.
Ο Εμμανουή Λίτινας με πολιτικά ρούχα, φωτογραφημένος σε φωτογραφείο του Πειραιά την 15η Αυγούστου 1899. Στην πίσω όψη της φωτογραφεία κατά τις συνήθειες της εποχής αναγράφεται: Η ΑΣΤΡΑΠΗ (ο Λίτινας είχε το παρατσούκλι ως Αστραπή του Πειραιώς) ΣΤΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΕΙΟΝ ΤΗΣ ΑΥΛΗΣ ΤΗΣ Α. Μ. ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ - ΜΙΧΑΗΛ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ. L' ECLAIR PHOTOGRAPHIE DE LA COUR DE S.M. LE ROI MICHEL ZAPHIROPOULOS PIREE(GRECE).

Ο Πειραιάς στην Εθνική Βιβλιοθήκη Γαλλίας

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου έδωσαν ελεύθερα στο κοινό εντός του 2011, φωτογραφίες που κάποιες από αυτές αφορούν τον Πειραιά και το Φάληρο. Οι περισσότερες αναφέρονται στην εποχή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου που οι Γάλλοι υπεράσπιζαν τα δικαιώματά τους στην περιοχή ενισχύοντας την άνοδο του Ελ. Βενιζέλου στην εξουσία
Άφιξη Ελευθερίου Βενιζέλου (πρώτος αριστερά) στο Λιμάνι του Πειραιά την 27 Ιουνίου του 1917. Διάρκεια Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918). Στα δεξιά του Βενιζέλου ο Πολίτης. Τον Βενιζέλο τον αποβιβάζουν Γάλλοι ενώ στην λέμβο διακρίνουμε άνδρα συνοδείας του (ενωμοτάρχη) της Κρητικής Χωροφυλακής. Η φωτογραφία δόθηκε στο κοινό στις 26 Σεπτεμβρίου 2011

Η belle epoque του Νέου Φαλήρου με τα ξενοδοχεία ΑΚΤΑΙΟΝ και GRAND HOTEL και τα λουτρά του. Η φωτογραφία είναι του 1919

Απέναντι βλέπουμε τον λόφο της Καστέλλας γυμνό (χωρίς οικοδομική κάλυψη). Στα αριστερά το αρχοντικό που διακρίνουμε σώζεται μέχρι σήμερα. Στα δεξιά εκεί που φαίνεται ο ιστός σημαίας είναι το Περίπτερο του Ναυτικό Ομίλου στο Φάληρο που χτίστηκε το 1906 (Διαβάστε περί αυτού εδώ). Η θάλασσα που βλέπουμε στην φωτογραφία δεν υπάρχει πλέον αφού μπαζώθηκε προκειμένου να κτιστεί το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας το 1981. Η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι του 1923

φωτογραφία απεικονίζει καραβάνι στην παραλία του Νέου φαλήρου. Δεν υπάρχουν περισσότερα στοιχεία. Επειδή η φωτογραφία είναι του 1923 πιθανόν να αφορά πρόσφυγες της καταστροφής του '22

Λιμένας Πειραιά 1916 (Εθνική Βιβλιοθήκη Γαλλίας). Στο βάθος φαίνεται ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα και μπροστά του η οικία του ναυάρχου Μιαούλη (Διαβάστε για το σπίτι αυτό εδώ). Αριστερά του ναού ο Τινάνειος Κήπος. Μόλις διακρίνεται αριστερά και το παλαιό Δημαρχείο Πειραιά. Η Φωτογραφία δόθηκε στην δημοσιότητα στις 22 Φεβρουαρίου 2011

Γάλλοι φωτογραφίζουν τον Ελληνικό Στόλο το 1915 ο οποίος βρίσκεται αγκυροβολημένος κατά μήκος της Ακτής Ξαβερίου για πιθανή ανθράκευση (προμήθεια κάρβουνου). Η συγκεκριμένη φωτογραφία δόθηκε στο κοινό στις 11 Ιουνίου 2008

Φωτογραφία του Paul Baron de Granges. Το Λιμάνι του Πειραιά το 1869. Μια από τις πιο παλιές φωτογραφίες. Ανήκει στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου και δόθηκε στην δημοσιότητα μόλις το 2011.

Πειραιάς 1874. Φωτογραφία τραβηγμένη από τον Γάλλο Pascal (Αρχείο Πανεπιστημίου Στρασβούργου). Επίσης πολύ παλιά φωτογραφική απεικόνιση. Συνήθως οι απεικονίσεις την εποχή αυτή είναι τύπου γκραβούρας

Άλλη μια φωτογραφία καραβανιού στην παραλία του Νέου Φαλήρου το 1923. Πιθανότατα απεικονίζει πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής
1916 Γαλλικός Στόλος βομβαρδίζει τον Πειραιά σε επιχειρήσεις που οι Γάλλοι ονόμασαν "επιχειρήσεις ανατολής". Η Φωτογραφία ανήκει στο πρακτορείο Meurisse και δόθηκε στην δημοσιότητα στις 11 Απριλίου του 2011

Ολυμπιακοί Αγώνες Κολύμβησης 1896 στην Ζέα






Του Στέφανου Μίλεση

Εμείς όλοι όσοι έχουμε την τύχη να ζούμε στην περιοχή της Ζέας στον Πειραιά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι είμαστε κάτοικοι μιας περιοχής που υποδέχτηκε τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες, αφού σε αυτήν έγιναν τα αγωνίσματα της Κολύμβησης. 

Η έλλειψη αναφοράς από όλες τις Δημοτικές Αρχές και από τον Ε.Ο.Τ., αυτού του παγκόσμιου γεγονότος που έγινε στην περιοχή της Ζέας πραγματικά μόνο θλίψη μπορεί να προξενήσει. Δεν υπάρχει ούτε μια αναφορά, ούτε μια αναμνηστική πλάκα που να θυμίζει τόσο στους Έλληνες όσο και στους ξένους ότι οι ΠΡΩΤΟΙ σύγχρονοι ολυμπιακοί αγώνες κολύμβησης έγιναν σε αυτή την περιοχή, την στιγμή μάλιστα που τόσες χιλιάδες τουριστών αφικνούνται καθημερινά με τα κρουαζιερόπλοια σε μια κρίσιμη οικονομικά στιγμή τόσο για την χώρα όσο και για την πόλη του Πειραιά.

Προετοιμασία χώρου Αγώνων:

Oι αγώνες, έγιναν κοντά  στην Έπαυλη του Στέφανου Σκουλούδη που το είχε χτίσει 10 μόλις χρόνια πριν (Διαβάστε σχετικά για το σπίτι του στην Ζέα εδώ). Ο Σκουλούδης ήταν ο μόνος που προέβλεψε ότι το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων θα ήταν τριπλάσιο του προϋπολογισμού του Κουμπερτέν και ήταν απολύτως σωστό αφού έφτασε στα 3.740.000 δραχμές.  

Τα αγωνίσματα κολύμβησης ήταν τα 100, 200, 500 και 1.200 μέτρα ελεύθερο.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αρχίζουν στον Πειραιά την 29η Μαρτίου του 1896. Αυτή την ημέρα ο Δήμαρχος Τρύφων Μουτζόπουλος κήρυξε την έναρξη των αγωνισμάτων στην πόλη σε ειδική τελετή που έλαβε χώρα κατά μήκος της παραλίας μπροστά από το Δημαρχείο Πειραιώς. 

Η 29η Μαρτίου 1896 (ημέρα Παρασκευή), θεωρείται συνεπώς η ημέρα που επίσημα ξεκίνησαν να τελούνται τα Ολυμπιακά αγωνίσματα στον Πειραιά, καθώς τότε διεξήχθη η τελετή έναρξης στο Δημαρχείο της πόλης παρουσία της Βασιλικής οικογένειας και άλλων επισήμων. Άσχετα με το αν αγωνίσματα τελούνται ήδη τις προηγούμενες ημέρες στο ποδηλατοδρόμιο του Νέου Φαλήρου (που ανήκε διοικητικά στον Πειραιά) η Επιτροπή είχε ορίσει τη συγκεκριμένη ημερομηνία για την τέλεση των εορτών έναρξης των αγωνισμάτων.

Την επομένη ημέρα Σάββατο 30 Μαρτίου του 1896, ξεκινούν οι κολυμβητικοί αγώνες στον Πειραιά, στις δέκα και μισή το πρωί στο λιμένα της Ζέας. 


Επιλέχθηκε ακριβώς επειδή σχημάτιζε αμφιθέατρο γιατί περιμετρικά τοποθέτησαν πάγκους και κατάφεραν με αυτό τον τρόπο να παρακολουθήσουν τους αγώνες περίπου 20.000 θεατές σε συνθήκες που εμάς σήμερα μας φαίνονται πραγματικά πρωτόγονες.  Η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή ισχυρίζεται περί 40.000 θεατών λόγω της ασφυξίας των πλωτών μέσων πέριξ των αγώνων. Πάντως και στις δύο περιπτώσεις η Ζέα κρατάει άλλο ένα ρεκόρ αυτό της ζωντανής θέασης κολυμβητικών αγώνων αφού κανένα κολυμβητήριο δεν έχει χωρητικότητα τέτοια.

Με αστυνομική διάταξη απαγορεύτηκε στους θεατές να φέρουν ομπρέλες και να φοράνε τεράστια καπέλα ώστε να μην κόβουν την θέα σε αυτούς που κάθονταν πιο πίσω.

Όμως η διάταξη ουδέποτε ενεργοποιήθηκε γιατί την εποχή εκείνη που έγιναν οι αγώνες (Απρίλιο μήνα σήμερα ή τέλος Μαρτίου με το παλαιό ημερολόγιο) είχε τόσο κρύο που αν δεν ήταν οι αγώνες ουδείς θα είχε την όρεξη να βουτήξει στα νερά των οποίων η θερμοκρασία τότε ήταν στους 12 - 14 βαθμούς Κελσίου.

Το γεγονός αυτό "κρύωσε" κάπως και τους θεατές αν και ο Παύλος Νιρβάνας σε μια από τις καλύτερες περιγραφές που σήμερα διαθέτουμε, το απέδωσε στην έλλειψη θέας και πλαστικότητας των ουσιαστικά αόρατων κολυμβητών σε αντίθεση με την απαράμιλλη χάρη του Δισκοβόλου, την κομψή σβελτάδα του δρομέα ή τον δυναμισμό του παλαιστή.

Γραμμές από κούφιες κολοκύθες:

Για τα 100 μέτρα ελεύθερο οι διοργανωτές πήγαν τους διαγωνιζόμενους στα ανοικτά με βάρκες. Η γραμμή εκκίνησης ορίζονταν από δύο σημαδούρες. Οι κολυμβητές έπρεπε να κολυμπήσουν προς την ακτή και την κόκκινη σημαία τερματισμού, μέσα σε έναν διάδρομο που ορίζονταν από κούφιες κολοκύθες που επέπλεαν. Οι κολοκύθες όμως δεν ήταν  σταθερές γεγονός που δημιούργησε σύγχυση. 


(Φωτο από waterpololegends.com). Οι αθλητές ξεκινάνε με βάρκες από τα βαθιά και κολυμπούν με κατεύθυνση είτε προς την ακτή είτε κατά μήκος της ανάλογα με τον κυματισμό. Στα δεξιά αυτής της φωτογραφίας βλέπετε την γραμμή εκκίνησης που ορίζεται από κολοκύθες που επιπλέουν
 
Πρώτη πολιτική δήλωση μέσω αγώνων έγινε στην Ζέα:

Νικητής αναδείχθηκε ο Ούγγρος ΑΛΦΡΕΝΤ ΧΑΓΙΟΣ και που αργότερα έγινε αθλητής της Ουγγρικής Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου. Οι παρόντες Ούγγροι τραγούδησαν όλοι μαζί τον Εθνικό ύμνο της χώρας τους, υπερκαλύπτοντας την ελληνική μπάντα που έπαιζε τον Εθνικό Ύμνο της Αυστρίας. 

Το 1896 μην ξεχνάμε ότι η Ουγγαρία δεν είχε αυτόνομη εθνική οντότητα και ανήκε στην Αυστρία, σχηματίζοντας τότε την Αυστροουγγρική αυτοκρατορία με θεωρητικά τα ίσα δικαιώματα Ούγγρων και Αυστριακών. Αυτό το "θεωρητικά" ήταν που έκανε του Ούγγρους να δείχνουν την αντίθεσή τους όπου μπορούσαν. Η πρώτη πολιτική πράξη κατά την περίοδο των σύγχρονων ολυμπιακών αγώνων έγινε στον Πειραιά, στη Ζέα στις 11 Απριλίου του 1896.  Λανθασμένα αναφέρονται άλλα περιστατικά ως "πρώτες διαμαρτυρίες" σε ολυμπιακούς αγώνες  και δεν αναφέρεται η περίπτωση της Ζέας. 

Ο πρώτος Νικητής στην Κολύμβηση στον αγώνα 100 μέτρα ελεύθερο ο Ούγγρος ΑΛΦΡΕΝΤ ΧΑΓΙΟΣ.  Με τη νίκη του στην Ζέα τραγούδησε τον ύμνο της Ουγγαρίας ενώ η μπάντα παιάνιζε τον εθνικό ύμνο της Αυστρίας


Η περίπτωση του αμερικανού Gardner Williams:

Στην Ζέα εκτός από την πρώτη πολιτική πράξη ή δήλωση αντίστασης, αντίθεσης (όπως θέλετε την λέτε) είχαμε επίσης και την πρώτη καταγεγραμμένη εγκατάλειψη και μάλιστα με τον πιο αστείο τρόπο. 

Συγκεκριμένα μιλάμε για την περίπτωση του Αμερικάνου κολυμβητή ΓΚΑΡΝΤΕΡ ΟΥΙΛΙΑΜΣ από την Μασαχουσέτη, που είχε κατέβει ως ανεξάρτητος αθλητής από το πανεπιστήμιο του Πρίνστον και είχε δηλώσει συμμετοχή σε δύο αγωνίσματα της κολύμβησης. Αυτός ο αθλητής λοιπόν ενώ είχε ταξιδέψει 7.500 χιλιόμετρα για να αγωνιστεί, στη στιγμή που στέκονταν όρθιος στην βάρκα μαζί με τους άλλους αναμένοντας την πιστολιά εκκίνησης, μόλις αυτή ακούστηκε και ενώ όλοι έκαναν το καθιερωμένο μακροβούτι για να κερδίσουν μέτρα πριν βγουν στην επιφάνεια και αρχίσουν να κολυμπούν, ο ΓΚΑΡΝΤΕΡ φάνηκε αμέσως στην επιφάνεια και άρχισε να κολυμπά μανιωδώς προς την ακτή. Βγαίνοντας φώναξε "Ιησού Χριστέ! Πάγωσα!". 
Κατά την αμερικάνικη άποψη αφού πτώχευσε ξοδεύοντας όλα τα λεφτά του στο ταξίδι και στις προπονήσεις στο τέλος φώναξε:
 "I'm freezing" (παγώνω).
Έτσι είχαν τελειώσει για αυτόν οι ολυμπιακοί αγώνες.

Αθλητές αγώνων Ζέας 1896 (ενδεικτική αναφορά):

Ο Αντώνιος Πέπανος από την Πάτρα, ο οποίος ήταν 30 χρονών (γεν. 1866) όταν έπεσε στην Ζέα στο αγώνισμα των 500 μέτρων ελεύθερο. Κατά την διάρκεια του αγώνα αγωνίστηκε άρρωστος από βαρύ κρυολόγημα και αιμορραγία στην μύτη και για αυτό τον λόγο δεν αγωνίστηκε άλλωστε και στα 1.200 μέτρα που είχε δηλώσει επίσης συμμετοχή.  Σήμερα υπάρχει στην Πάτρα κολυμβητήριο που φέρει το όνομά του.

 Ο Ιωάννης Μαλοκίνης (γεν. 1880) ο οποίος ήταν Σπετσιώτης αλλά μόνιμος κάτοικος Πειραιά. Κατάγονταν από οικογένεια που είχε προσφέρει πολλά στην επανάσταση του '21. Οι αγώνες τον βρήκαν να υπηρετεί στο Θωρηκτό "Ύδρα". Κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 100 μέτρα ελεύθερο των ναυτών. Στο αγώνισμα αυτό λάμβαναν μέρος μόνο Έλληνες ναύτες καραβιών που ήταν τότε αγκυροβολημένα στο Λιμάνι του Πειραιά. Μέχρι το τέλος της ζωής του  (1942) έμενε στον Πειραιά.


 

 Ο Ιωάννης Ανδρέου, άλλος ένας δεύτερος ολυμπιονίκης που ήταν μάλιστα και αθλητής του Ομίλου Πεζοπόρων Πειραιά. Συμμετείχε στην κολύμβηση στα 1.200 μέτρα και ήρθε δεύτερος πίσω από τον Ούγγρο Άλφρεντ Χάγιος. Τρίτος ήταν ο Ευστάθιος Χωραφάς.



Μαγιό αγώνων των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 (Ζέα)
 Ο Ευστάθιος Χωραφάς (γεν. 1871) ήταν ένας από τους πολλούς Κεφαλλονήτες που είχαν έρθει στον Πειραιά. Δεν ανήκε σε κανένα σωματείο, κατέβηκε στους αγώνες μόνος του και στα 100 μέτρα ήρθε δεύτερο πίσω από τον Χάγιος ενώ στα 500 και 1.200 μέτρα ήρθε τρίτος. 


Συμμετοχή Χωρών στους Αγώνες της Ζέας 1896:

 Συνολικά πήραν μέρος 19 αθλητές από 4 χώρες αλλά επίσημα από τρεις (Αυστρία - Ουγγαρία μία χώρα).
Εντός παρενθέσεως είναι ο αριθμός των αθλητών που έλαβαν μέρος:
  • Αυστρία (2)
  • Ελλάς (15)
  • Ουγγαρία (1)
  • Η.Π.Α. (1) (Πρόκειται για τον αθλητή Γκάρντερ Ουίλιαμς που φώναξε "είναι παγωμένο")

 Κατάταξη Έθνος Χρυσά Αργυρά Χάλκινα Σύνολο
1  ΟΥΓΓΑΡΙΑ 2 0 0 2
2 ΕΛΛΑΣ 1 3 3 7
3 ΑΥΣΤΡΙΑ 1 1 0 2


Είτε από νησί (ή παράκτια περιοχή) είτε με θητεία στο ναυτικό:

Φυσικά δεν θα εξαντλήσουμε όλα τα ονόματα των αθλητών, απλά αναφέραμε ενδεικτικά κάποια ανθρώπων που μόνοι τους και χωρίς υποστήριξη τις περισσότερες φορές εκπροσώπησαν την Ελλάδα. Κοινό στοιχείο στα αγωνίσματα υγρού στίβου είναι τις περισσότερες φορές είτε η καταγωγή (από νησί), είτε η υπηρεσία του αθλητή στο Ναυτικό. Τέτοια περίπτωση ήταν και του Σπυρίδωνα Χαζάπη (γεν. 1872) από την Άνδρο και ήταν και ναύτης. 


 Ένας από τους πιο γνωστούς εκείνη την εποχή ήταν ο Πωλ Νόιμαν (Paul Neumann). Αυστριακός χρυσός ολυμπιονίκης στην Ζέα στα 500 μέτρα ελεύθερο. Κέρδιζε όπου κατέβαινε. Στο τέλος τον πήρε με υποτροφία το αμερικάνικο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια να αγωνίζεται για αυτό αλλά στο πόλο πλέον.
 
Ο Αυστριακός Πωλ Νόιμαν Χρυσός Ολυμπιονίκης στην Ζέα 1896
Επιτροπή Ναυταθλημάτων 1896:

Πρόεδρος της Επιτροπής ήταν ο Πρίγκιπας Γεώργιος δευτερότοκος γιος του Βασιλιάς της Ελλάδας Γεωργίου Α'. Αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού είχε αποφασίσει να κάνει τον γύρο της γης μαζί με τον διάδοχο του Ρωσικού θρόνου (μετέπειτα αυτοκράτορα) Νικόλαο Β΄. Όταν είχαν φτάσει την Ιαπωνία κάποιος φανατικός Ιάπωνας προσπάθησε να σκοτώσει τον Νικόλαο και ο Γεώργιος τον έσωσε. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης ο Τσάρος τον έκανε ναύαρχο του Ρωσικού στόλου. 

Παντρεύτηκε τη Γαλλίδα Μαρία Βοναπάρτη ανιψιά του Ναπολέοντα που ήταν ψυχαναλύτρια μαζί με τον Ζίγκμουντ Φρόιντ. Μια άγνωστη λεπτομέρεια είναι ότι η Μαρία Βοναπάρτη με χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων έσωσε τον Ζίγκμουντ Φρόιντ από τους Ναζί φυγαδεύοντάς τον από την Γερμανία μέσω ελληνικής πρεσβείας.  

Η περίπτωση της Πριγκίπισσα Μαρίας έγινε κινηματογραφική ταινία το 2004 με τον ίδιο τίτλο με πρωταγωνίστρια την Κατρίν Ντενέβ. 

Πρόεδρος ναυτικών αγωνισμάτων ήταν ο Πρίγκιπας Γεώργιος
Γραμματέας ο Παύλος Δαμαλάς ο οποίος ήταν σχετικός με τα αθλήματα αυτά αφού με πρωτοβουλία δική του έγινε ο Όμιλος Ερετών Πειραιά. Αγώνες στο όνομά του γίνονται από τον όμιλο ετησίως. 

Μέλη Επιτροπής: 

 Ο Δημήτριος Κριεζής που ήταν πλοίαρχος του Βασιλικού Ναυτικού και υπασπιστής του Βασιλιά Γεωργίου Α'.  Από το 1895 είχε γίνει και υπουργός Ναυτικών.

Ο Κωνσταντίνος Σαχτούρης που ήταν υδραίος αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού. Μετά τους αγώνες πέφτει όμως σε δυσμένεια από κάποιο γεγονός που μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Και τέλος οι: Γεώργιος Κουντουριώτης, Δημήτριος Αργυρόπουλος, Κωνσταντίνος Κανάρης και Κ. Αργυράκης.

Διαβάστε επίσης: Περίπτερο Ναυτικού Ομίλου. Ένα έγκλημα χωρίς τιμωρία. Εκεί έγιναν κάποια ναυταθλήματα των Δευτέρων Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων (οι ολυμπιακοί του 2004 στην ουσία ήταν η τρίτη φορά), που στην συνέχεια όμως έλαβαν την ονομασία Μεσολυμπιάδα του 1906


Υποσημείωση: Ως Λιμήν Ζέας λογίζεται αυτό που αποκαλείται κοινώς Πασαλιμάνι. Δηλαδή ο κόλπος που σχηματίζεται σήμερα από την πλατεία Αλεξάνδρας μέχρι το έναντι Ναυτικό Νοσοκομείο Πειραιά.

Ο Πειραιώτης





του Στέφανου Μίλεση

Ο Σκιτσογράφος, δημοσιογράφος, ζωγράφος  και σκηνογράφος του θεάτρου ο Μίνως Αργυράκης (1920 - 1998) αρθρογραφεί μεταξύ άλλων και στην εφημερίδα Ελευθερία, όταν τον Αύγουστο του 1958, περιγράφει τον τύπο του Πειραιώτη και την ζωή στην Τρούμπα. 

Ο Αργυράκης σκιτσογραφεί με τρόπο που θυμίζει έντονα τον Τσαρούχη, αφού υπήρξε μαθητής του. 

Σπούδασε με την οικονομική βοήθεια της Πηνελόπης Δέλτα αφού ο ίδιος μετανάστης από την Σμύρνη έφτασε πάμπτωχος στην Ελλάδα. Έκανε παρέα με διάσημους στην εποχή του όπως ο Γιάννης Μόραλης, ο Μάνος Χατζιδάκης, ο Νίκος Γκάτσος.

 Για τον Πειραιώτη:
 
Στον Πειραιώτη δεν πρέπει να δίνεις καμμία απάντηση. Μόνο να τον ακούς πρέπει. Ότι και να του πης θα στο αναποδογυρίση, θα σου πει τι κρύβεται πίσω από τους τύπους, θα σου πει την αλήθεια με τον δικό του τρόπο. Θα σ΄ αφήσει εκτεθειμένο. 

Ο Πειραιώτης είναι ο πιο ξύπνιος Έλληνας. Δεν είναι ναρκωμένος. Η ζωή που κάνει σκληρή μέχρι το κόκκαλο, τον κάνει να βρίσκεται σε μια διαρκή ενέργεια. Πιο ξύπνιο μάτι δεν έχω δει πουθενά. Παίζει. Κοιτά μπρος αλλά πίσω μυρίζει για το τι γίνεται. 
Το μυαλό του γρήγορο ερευνητικό, το πνεύμα του αιχμηρό, σαρκαστικό, μάγκικο. Δεν σηκώνει και πολλά άμα δει τον άλλο να τον κοιτά αφ΄ υψηλού. Τον βάζει με μια κουβέντα στην θέση του. Άμα όμως τύχει και του δώσεις το χέρι σου σαν ίσος προς ίσο, τότε το σφίγγει, σε λατρεύει και γίνεται αδελφικός σου φίλος όποιος και νάσαι.

Καρό πουκάμισο, μαύρο στενό παντελόνι, κατσαρό μαλλί και παπούτσια μπάσκετ. Άμα δεν δουλεύει, ψάχνει να βρει δουλειά, κι άμα βρεθεί κάπου, βλαστημάει των ώρα και την στιγμή που ρίζωσε σαν τον κάβο στο λιμάνι. 

Δεν κοιτά την ώρα να μπει σε  καράβι και να φύγει. Να πάει να δει τον κόσμο. Για χρόνια βλέπει τόσους και τόσους  ναυτικούς να περνούν από το λιμάνι για μερικές μέρες, ακούει τόσες και τόσες ιστορίες από όλα τα λιμάνια του κόσμου και στο βλέμμα του είναι ζωγραφισμένη μια νοσταλγία. Να φύγει, να ξεχάσει, μακριά από την μιζέρια του λιμανιού. 

Για  την Τρούμπα:

Όλη την μέρα η οδός Φίλωνος πουλάει αμερικάνικα και το βράδυ ανάβει τα νέον φώτα της και ξεδιψάει Πειραιώτες και ξένους από την σεξουαλική τους δίψα. Το Κιτ Κατ η Αρτζεντίνα η Βιρτζίνια, τα λαϊκά καμπαρέ  βρίσκονται στις δόξες τους τα μεσάνυχτα. Τα μπαρ Ουάσιγκτον και Σικάγο ποτίζουν τους Αμερικάνους ναύτες τους Έκτου Στόλου με ψευδαισθήσεις του Σόχο, της Μασσαλίας και της Νάπολης και η ανάμνηση της  Σπυριδούλας γυρίζει πάνω από τα κεφάλια του Τζων Μπουλ Μπαρ.  

Γύρω στις δώδεκα τα μεσάνυχτα όλοι είναι ανήσυχοι, νευρικοί και περιμένουν. Πίνουν μπύρα, νερωμένο ουίσκι και ψεύτικο κονιάκ, ζαλίζονται και δεν κοιτούν τα νούμερα, ξεχνάνε την πραγματικότητα. Ο εκφωνητής αναγγέλλει τα πάντα ως "περίφημα" και "διεθνούς φήμης" εις άπταιστον καθαρεύουσαν, και "πταίουσαν" αγγλική. Αναγγέλλεται ως "περίφημος τσιγγάνα χορεύτρια" το Κατινάκι από το Δουργούτι ή τον Βόλο. 

Χορεύει χτυπώντας το ντέφι σαν να πιάνει μύγες και τρέχει ο ιδρώτας και το οξυζενέ από το μαλλί  της. Έπεται το διεθνούς φήμης μπαλέτο "Νίκολσον" και καταφθάνει στην πίστα η Νικολέτα από την Λάρισα, η Λέλα από τον Βαρδάρη. 

Χορεύουν βιεννέζικους, τυρολέζικους και χαβανέζικους χορούς, ενώ ο διπλανός φτύνει και μουρμουρίζει: "Πίτουρα". Ακολουθεί ο απαραίτητος ισπανικός χορός με φαβορίτα και τακουνάκι και ο χορός της φωτιάς, το κλου της βραδιάς. 

Τα φώτα σβήνουν θυμωμένα και τα μάτια ανοίγουν θαμπωμένα. Στο τέλος εμφανίζονται και τρεις τέσσερις ψηλές ξανθές Αυστριακές και Γερμανίδες όμορφες, ταράζεται το κοινό, παραγγέλνουν τα ίδια, αλλά στο τέλος μένουν μπουκάλα με το Κατινάκι, τη Νικολέτα και την Μαριώ. 

Είναι πια τρεις τη νύχτα όταν τα ξενοδοχεία αρχίζουν  την δουλειά. Κοιμάται ο Πειραιάς δυό τρεις ώρες για να αρχίσει ξημερώματα πάλι την δουλειά. Να μπει στο μαγκανοπήγαδο.   


 Για τους πρόσφυγες του Πειραιά:


Πρόσφυγας και ο ίδιος ο Μίνως δεν θα μπορούσε να αφήσει ασχολίαστη την καθημερινότητα των προσφύγων στην Δραπετσώνα.

Ανάμεσα στους συνοικισμούς αυτούς ντρέπεσαι να λέγεσαι Έλληνας. Μυρμηγκοφωλιές τα σπίτια.  Και γύρω - γύρω τεράστια τσιμεντένια μεγαθήρια εργοστάσια που πίνουν τον ιδρώτα και το αίμα των συνοικισμών.  "Δουλεύουμε" στα εργοστάσια μου λέει κάποιος "και τι να κάνουμε; να πεθάνουμε; Μα τι ωφελεί; Όλος ο ιδρώτας μας γίνεται ρέψιμο από τον καπνό που βγάζουν τα φουγάρα πάνω από τα σπίτια μας στην Δραπετσώνα" Ψωραλέα άλογα κουβαλάνε πλανόδιους μικροπωλητές μέσα στην σκόνη, μικροσκοπικά μαγαζάκια που χωράνε ίσαμε ένα δύο ανθρώπους προσπαθούν να συντηρήσουν ολάκερη οικογένεια. Ξυπόλητα αδυνατισμένα και ξεβράκωτα παιδάκια παίζουν πόλεμο, με άσπρες σημαιούλες και ξύλινα όπλα. Αυτή είναι η Δραπετσώνα.
   



Ο Πειραιάς του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν




Του Στέφανου Μίλεση

Ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους περιηγητές που επισκέφτηκαν την Ελλάδα αμέσως μετά την απελευθέρωσή της ήταν και ο Δανός Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (Hans Christian Andersen).

Γεννημένος το 1805 ήταν γιος ενός φτωχού τσαγκάρη και μιας πλύστρας. Εντελώς αμόρφωτος αρχικά αποφάσισε στα δεκαεπτά του χρόνια να μορφωθεί έχοντας συμμαθητές δωδεκάχρονα παιδιά. Τα 28 του χρόνια τον βρήκαν όμως να έχει εκδώσει θεατρικά έργα και το κυριότερο πλήθος από παραμύθια.

Στην διάρκεια της ζωής του ο Άντερσεν έκανε 29 μεγάλα ταξίδια επικά για την εποχή του και μεταξύ άλλων πόλεων που επισκέφτηκε ήταν και η νεοσύστατη πόλη του Πειραιά.

Ο Άντερσεν βρίσκονταν επί του πλοίου "ΛΕΩΝΙΔΑΣ" το οποίο θα έμενε στην Σύρο αγκυροβολημένο για μερικές μέρες.  Τότε ο Καπετάνιος πρότεινε στον Άντερσεν που ήταν ανυπόμονος να μεταφερθεί στο γαλλικό πολεμικό "ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ" το οποίο θα πήγαινε στον Πειραιά. 

Πραγματικά το πρωί της 22 Μαρτίου 1841 ημέρα Δευτέρα ο Χανς από το κατάστρωμα του πλοίου αντικρίζει τον Πειραιά. Είναι υποχρεωμένος όμως να μείνει στο πλοίο δύο μέρες πριν αποβιβαστεί. Στον Πειραιά υπήρχε μια υποχρεωτική 24ωρη τουλάχιστον καραντίνα για να σιγουρευτούν οι αρχές ότι δεν υπήρχαν ανάμεσα στους επιβάτες φορείς μεταδοτικής νόσου. Τα αφικνούμενα λοιπόν πλοία ανέβαζαν τότε μια κίτρινη σημαία που σήμαινε ότι βρίσκονταν στην διήμερη καραντίνα. Αν όμως τα πλοία έπρεπε να αποβιβάσουν επιβάτες και να φύγουν τότε στην περίπτωση αυτή οι επιβάτες για κακή τους τύχη έμπαιναν για παραμονή στο Λοιμοκαθαρτήριο το οποίο έμοιαζε περισσότερο με φυλακή θα λέγαμε.

Επειδή η γερμανική εφημερίδα Αλγκεμάινε Ζάιτουγκ είχε αναγγείλει την άφιξη του διάσημου παραμυθά στον Πειραιά αν και οι αρχές τον αγνοούσαν παντελώς, στο λιμάνι είχαν φτάσει μόνο Ευρωπαίοι που ζούσαν στον Πειραιά και στην Αθήνα για να τον καλωσορίσουν. Μεταξύ αυτών ήταν ο Δανός Adolf Ludvig Koppen ο οποίος ήταν διορισμένος από τον Βασιλιά Όθωνα ως Καθηγητής Ιστορίας και Γεωγραφίας (1834-1843) στην Σχολή Ευελπίδων του Πειραιά. Ο Koppen (Κέππεν) ζούσε μόνιμα στον Πειραιά και ανέλαβε να τον κατατοπίσει προφορικά (μην ξεχνάμε την καραντίνα) αν και το ενδιαφέρον του Άντερσεν ήταν να ρωτάει διαρκώς για τον κόλπο της Σαλαμίνας και την καταστροφή του περσικού στόλου.

Εκτός του Κέππεν είχαν φτάσει στο Λιμάνι οι αδελφοί Αρχιτέκτονες Χριστιανός και Θεόφιλος Χάνσεν και που όλοι αυτοί μιλούσαν με τον Άντερσεν από την ασφάλεια μιας βάρκας που είχε πλευρίσει το πλοίο που ήταν σε καραντίνα. 

Ο Άντερσεν για να περάσει την ανία της καραντίνας όταν δεν μιλούσε μαζί τους, τάϊζε τα ψαράκια με ψωμί και μετρούσε τα  σπίτια του Πειραιά που φαίνονταν από το κατάστρωμα του πλοίου. "Μέτρησα περίπου 120 σπίτια  στον Πειραιά" σημειώνει στο ημερολόγιό του". 

Η Αποβίβαση επιτέλους:  

Στις 24 Μαρτίου 1841 ημέρα Τετάρτη τελικώς αποβιβάζεται και ανεβαίνει σε άμαξα αμέσως πετώντας κατά την προσφιλή του συνήθεια τις βαλίτσες του στην οροφή. 
  
Μια από τις περιβόητες βαλίτσες που ταξίδευε ο Άντερσεν


"Σηκώνουμε πολύ σκόνη αλλά είναι κλασσική σκόνη" σχολιάζει στο σημειώματαριό του. "Εδώ κι εκεί σπασμένα μαρμάρινα κιονόκρανα και από κοντά τα ερείπια μιας εκκλησίας. Οι Τούρκοι έχουν ξύσει όλα τα πρόσωπα κι έχουν φυτέψει σφαίρες στα μάτια και στο στόμα στου Χριστού" συμπληρώνει. 

Ως μόνιμη κατοικία του είχε στην Αθήνα γιατί ήθελε να μένει δίπλα στην Ακρόπολη την οποία θέλει να επισκέπτεται καθημερινώς. Από εκεί επισκέπτεται τον Πειραιά διαρκώς περιγράφοντας τα μνημεία που έβλεπε διάσπαρτα τότε στην πόλη και που σήμερα δεν έχουν σωθεί.

Η περιγραφή για την πόλη:

"Στον Πειραιά μπόρεσα να προσκυνήσω την ίδια μέρα τους τάφους δύο  μεγάλων ηρώων της Ελλάδας, δύο φάρων της ιστορίας του Θεμιστοκλή και του Μιαούλη", "Περπατήσαμε σ΄ αυτήν την μικρή χερσόνησο (την πειραϊκή) που είναι γεμάτη υπολείμματα αρχαίων τειχών. Ο χώρος είναι τρομερά πετρώδης, πρόβατα βόσκουν και  κάποια στιγμή φτάσαμε στον τάφο του Μιαούλη στην παραλία. Στο μάρμαρο γράφει: ώδε κείται ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης 1838. Λέγεται ότι η οικογένειά του έκλεψε το πτώμα για να το πάει αλλού. Το φτωχικό του μνήμα μοιάζει με μια τετράγωνη καπνοδόχο και πάνω της μια πιο μικρή πέτρα και πιο πάνω πάλι μια μικρότερη. Εκεί κοντά σε αναποδογυρισμένες κολόνες δύο τάφοι σκαμμένοι σε βράχο γεμάτοι από τα νερά του Σαρωνικού βρίσκεται ο τάφος του Θεμιστοκλή. Σε μια μικρή τετράγωνη προεξοχή των τειχών υπάρχουν μια σαρκοφάγος κι ένα παλιό μνήμα. Από εδώ η θέα του Πειραιά είναι ωραία". 


Οι φίλοι του Άντερσεν:

Εκτός αυτών των Ευρωπαίων που τον υποδέχτηκαν στον Πειραιά όταν έφτασε ο Χανς έκανε παρέα με τον Αυστριακό Πρέσβη Όστεν (Osten) τον οποίο τον συναντήσαμε σε παλιότερη ανάρτηση που αφορούσε την Κατασκευή της Καθολικής Εκκλησίας του Πειραιά για την οποία είχε μεσολαβήσει τότε ο Όστεν στον Αυτοκράτορα της Αυστρίας να χρηματοδοτήσει την κατασκευή της. Επίσης είχε στενή φιλία με τον Κέππεν όπως προαναφέραμε και με την οικογένεια Λυτ καθώς ο Λυτ ήταν ο ευαγγελικός πάστορας της Βασίλισσας Αμαλίας από το 1839.

Η Αναχώρηση:

Την τρίτη 20 Απριλίου 1841 ο Άντερσεν έφυγε όπως έφτασε μέσω Πειραιά "Είμαι λυπημένος γιατί αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου εδώ". Το πλοίο σαλπάρισε στις 4 το πρωί για Σύρο και από εκεί ο Άντερσεν θα επιβιβάζονταν στο γαλλικό πλοίο Ραμσής με προορισμό την Σμύρνη.


 Ο Άντερσεν σε όλο τον κόσμο:

Στην Κοπεγχάγη στο λιμάνι υπάρχει το άγαλμα της μικρής γοργόνας προς τιμήν του που όλοι μας γνωρίζουμε.


Στις Η.Π.Α. άγαλμά του υπάρχει στο Central Park της Νεας Υόρκης, στο Licoln Park του Σικάγο και στη Καλιφόρνια.


Στην Μπρατισλάβα της Σλοβακίας υπάρχει επίσης άγαλμά του σε ανάμνηση της εκεί επίσκεψής του το 1841, στην Μάλαγα της Ισπανίας και στην πόλη Φουναμπάσι της Ιαπωνίας ακόμα. 


Στο Lublin της Πολωνίας κουκλοθέατρο φέρει το όνομά του. 
Στην Σαγγάη της Κίνας η τωρινή κυβέρνηση κατασκευάζει θεματικό πάρκο στο όνομά του επενδύοντας 12,5 εκατομ. δολάρια. 

Στην επίσημη ιστοσελίδα του Mουσείου Hans Christian Andersen στην Δανία την οποία αξίζει να επισκεφτείτε εδώ υπάρχει αφιέρωμα σε όλα τα μνημεία του Άντερσεν στις χώρες που επισκέφτηκε καθώς και φωτογραφίες των μνημείων που είδε ο ίδιος και περιγράφει στα βιβλία του. 

Φυσικά εννοείται ότι ο Πειραιάς απουσιάζει παταγωδώς καθώς και αναφορά σε αυτόν δεν υπάρχει αν και ο Άντερσεν τον αναφέρει διαρκώς στην αφήγησή του. Θα θεωρούσαμε υπερβολικό επίσης να ζητούσαμε άγαλμα του μεγαλύτερου παραμυθά του κόσμου δεν υπάρχει στον Πειραιά καθώς ούτε καν δρόμος με το όνομά του. Επίσης αν και έζησε μόνιμα στην Αθήνα ως κάτοικος αυτής ούτε εκεί (στην Αθήνα) υπάρχει κάτι που να είναι αφιερωμένο σ΄ αυτόν.



Πηγές:
  • "Η Ελλάδα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν" Μυρτώ Γεωργίου Νίλσεν-Εκδόσεις Πατάκη (1997)
  • Μουσείο Άντερσεν    




"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"