Θύμησες από το θεατράκι του Νέου Φαλήρου της Νανάς Ιωαννίδου

Το θεατράκι του Νέου Φαλήρου (Μαρία ΠΩΠ)


Ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στο Πειραιόραμα που διάβασα για το 1916 - 1917, με κάνει να σας γράψω το νήμα που ενώνει εμένα με εκείνα τα χρόνια !

Είναι τα χρόνια του εθνικού διχασμού (πως το πάθαμε!). Σας είχα γράψει παλαιότερα την ιστορία εδώ στο Πειραιόραμα, επάνω στη φωτογραφία της γιαγιάς και του παππού μου με τίτλο "Μια φωτογραφία μια ζωή, ανάμεσα σε δύο πολέμους". Εκεί εξιστορούσα εκτός από την ζωή της εποχής των παππούδων μου στον Πειραιά και για την προσωπική μεγάλη αντιπάθεια της γιαγιάς μου για τους Βασιλείς, απεναντίας ο παππούς μου τους λάτρευε !
Αυτό ήταν μέχρι τα βαθιά γεράματα τους η ατραξιόν της οικογένειας !

Ακόμα και εμείς τα εγγόνια μεγαλώνοντας, τους βάζαμε φιτιλιές ! Εκεί μέσα στην ιστοριούλα σας έγραφα ότι η γιαγιά είχε πλήρη αντιπάθεια στους βασιλείς, γιατί κάποτε γύρω στο 1885 - 1890 που την βρήκαν οι βασιλείς, η Όλγα με τον Γεώργιο, ξυπόλυτη και φτωχικά ντυμένη στην Πλατεία Συντάγματος σαν παιδάκι, την φώναξαν να τη ρωτήσουν πως την λένε και της έδωσαν μια δεκαρούλα. Έπαιρνε μόνο μια καραμέλα ! Από τότε η γιαγιά γινόταν μπαρούτι με τους Βασιλείς !

Η γειτονιά τους όταν παντρεύτηκαν με τον παππού ήταν κοντά στην Καστέλλα, στην οδό Πύλης, πίσω από το γηροκομείο. Είχαν ένα μικρό παντοπωλείο "Η Ελπίς" και βέβαια λίγο παρακάτω στην Καστέλλα είχε ο αδελφός της γιαγιάς ταβερνάκι, μια βαρκούλα που ψάρευε και το σπίτι του. Έτσι είχαν μια επαφή με το καλοκαιρινό θεατράκι του Νέου Φαλήρου, πραγματικό αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα του Ερνέστου Τσίλλερ...., ήταν εκεί απέναντι από τον σταθμό του τραίνου στο Νέο Φάληρο.

Ο παππούς λάτρης των Βασιλέων ήξερε για την επιθεώρηση "Ξιφίρ Φαλέρ" που ανέβηκε το καλοκαίρι του 1916 παρουσία των Βασιλέων στο θεατράκι του Νέου Φαλήρου, με όλη την Αθηναϊκή ελίτ τριγύρω τους. Ήταν η εποχή του μεγάλου διχασμού. Οι Βασιλικοί και οι Βενιζελικοί.

θΕΑΤΡΟΝ ΝΕΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ

Δυστυχώς η πλημμύρα του '62 μας στέρησε πολλά κειμήλια από αυτήν την επιθεώρηση που ο παππούς είχε μαζέψει, βέβαια πρόλαβα και τα χάζεψα σαν εικόνες, αλλά τότε δεν γνώριζα σαν παιδί την αξία τους, τα χάζευα θυμάμαι γιατί μου άρεσαν τα καπέλα των κυριών της έγχρωμης εικονογράφησης. Ήταν ένα βιβλίο 30 επί 25 πόντων και πάνω από 50 σελίδες που εξιστορούσε την παράσταση με εικόνες, ήταν σε ψιλό χαρτί σαν εφημερίδας πολύ μαλακό, όχι με φωτογραφίες αλλά σαν έγχρωμες λιθογραφίες κι από κάτω εξηγούσε με λίγα λόγια αυτό που έβλεπε ο αναγνώστης.

Είχε δε ο παππούς και εξαιρετικές μεγάλες φωτογραφίες των Βασιλέων της Ευρώπης ! Σαν γνήσιος Βασιλικός έμαθε τότε το θούριο του διχασμού ! που ήταν μέσα στο έργο "Ξιφίρ Φαλέρ", το εμβατήριο "Του αετού ο γιος".

Θέατρο Φαλήρου: Ξιφίρ Φαλέρ (Πρόγραμμα θεάτρων καλοκαίρι του 1916)

Εδώ λοιπόν αρχίζει το νήμα! Το 1940 πρώτο εγγόνι του εγώ, όλα του τα παιδιά αριστεροί, ο παππούς κανακεύει εμένα, βγάζοντας το άχτι του, με του Αετού τον γιο! όχι μόνο τα λόγια, αλλά μέχρι το '50 κάναμε στα χωράφια του Μοσχάτου και τους βηματισμούς μαζί και μου έβαζε και ξίφος στον ώμο από ένα γερό κλαδί. Έτσι προφανώς, το τραγουδούσαν και χορογραφούσαν το εμβατήριο στο έργο !! Έλεγε το ρεφραίν "Του αετού ο γιος πάει κι αυτός εμπρός και στη δόξα κι αυτός μας οδηγεί μας οδηγεί, με γυμνό σπαθί, ο αετός μαζί, ο αετός όπου πατεί, πατεί και τρέμει η γη ! Του ναύτη τα κανόνια δεν θέλουν προσταγή, ο βασιλιάς εκείνα αυτός τα οδηγεί ! κ.λ.π."
Έτσι σαν γνήσια Ελληνίδα από τα γεννοφάσκια μου έμαθα τον βασιλικό θούριο, ανάμεσα σ΄ ένα αριστερών προδιαγραφών σόι !!!
Εδώ θα σας αναφέρω ότι τότε τάχιστα ο Μ. Καλομοίρης ο μουσουργός, έγραψε σαν Βενιζελικός το αντίπαλο δέος ! Δηλαδή το "Ψηλά στο Ψηλορείτη !" για τον Βενιζέλο. Αλίμονο!

Κι εδώ αξίζει να σας γράψω ένα ακόμα νήμα της ζωής που έζησα κατά τύχη, που συνδέεται μ΄ αυτό. 
Τα χρόνια του 1975 -΄85, κατοικούσε μια γηραιά κυρία στη γειτονιά μου, η κυρία Τάνια. Ήταν αξιοσέβαστη, κομψή, λεπτοκαμωμένη γυναίκα και ζούσε με τα γατάκια της κι έναν σκύλο..., σε μια μονοκατοικία στο Μοσχάτο. Είναι εποχές που δεν έχουν βγει οι κονσέρβες για τα ζωντανά, έτσι μια μέρα περνώντας της λέω "κυρία Τάνια θέλετε να σας φέρω φαγητό για το σκυλάκι σας ωραίο, γιατί το λυπάμαι να το πετάξω", έτσι γνωριστήκαμε όχι μόνο το ήθελε αλλά και ότι είχα ακόμα και ξερό ψωμί μούσκευε με γάλα κι έδινε στα γατάκια της. Δεν είχα μπει ποτέ στο σπίτι της. Μια μέρα ήθελα κάτι να της δώσω και ακούω από μέσα "περάστε κυρία Νανά, έχω χτυπήσει το πόδι μου και δεν μπορώ να βγω". Ευτυχώς όχι πολύ σοβαρά, αλλά έκανε κάμποσο καιρό να το πατήσει. Μπαίνοντας στο δωμάτιο της για πρώτη φορά, βλέπω στην μια άκρη το κρεββάτι της, στην άλλη ένα πιάνο, κι ένα τραπεζάκι με εικόνες και το καντήλι της με το θυμιατό και ανάμεσα στις εικόνες ο Παπαδόπουλος ! 

"Κυρία Τάνια χουντική είσαστε;" της λέω. Είχε φύγει τότε η χούντα. Μ΄ ένα απέραντο χαμόγελο, μου είπε την ιστορία της. Η κυρία Τάνια ήταν σουμπρέτα του έργου "Ξιφίρ - Φαλέρ" και ήταν θεατρίνα. Μου έλεγε για τα μεγαλεία που είχαν οι μεγάλες βεντέτες της εποχής. Εκείνη δεινοπάθησε να επιβιώσει στην ζωή, κάποιος ενδιαφέρθηκε στα γεράματά τους και τότε ο Παπαδόπουλος έβγαλε σύνταξη σ΄ αυτές τις παλιές θεατρίνες που δεν είχαν τότε ασφάλεια, εξ ου και η αγιοσύνη του !!

Αργότερα, θα κόντευε τα 90 μου έδειξε και τα βήματα του Καν - καν που χόρευαν και τραγουδούσαν τότε και όπου μου είχε πει ότι εκτός στο καλοκαιρινό θεατράκι του Φαλήρου, το είχαν πάει και στις Κεντρικές Σκηνές της Αθήνας και βέβαια εκεί διαπίστωνες ότι καλλιτέχνης γεννιέσαι, δεν γίνεσαι. Στα 90 της αβίαστα προκλητική !

Εδώ πρέπει να σας γράψω ότι το θεατράκι του Νέου Φαλήρου εγώ το έζησα από το '60 ως το '68 που το γκρέμισαν, σινεμά καλοκαιρινό. Πολλές φορές έβλεπα τα έργα τα κινηματογραφικά της νιότης τότε εκεί. Ήταν η γειτονιά μου. Δεν είχε αγιόκλημα, ούτε γιασεμιά, μόνο καρέκλες και το παιδί στο διάλειμμα με τα ταβλά κρεμασμένο στον λαιμό, με τους πασατέμπους και λεμονάδες, πορτοκαλάδες, φιστίκια  Όταν όμως έμπαινες σ΄ έπιανε ένα αυτοκρατορικό δέος ! Η σκηνή ήταν αρκετά υπερυψωμένη, η προμετωπίδα γύρω γύρω κι επάνω είχε λούκια ανάγλυφα που έδεναν με άνθη και ανάγλυφες πλουμιστές κορδέλες σκαλιστές. Οι άνθρωποι χωρίς μνήμη είναι βάρβαροι. Αυτοί που το γκρέμισαν χωρίς αιτία, απλώς ήταν άξεστοι.   

Νανά Ιωαννίδου 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"