Η ανέγερση της οικίας του Γεωργίου Σουρή στο Νέο Φάληρο

Η οικία του Γ. Σουρή στο Νέο Φάληρο

Του Παύλου Μπαλόγλου

Ο Γεώργιος Σουρρής, ο Συριανός στην καταγωγή γνωστός ποιητής, έγινε Φαληριώτης κι ιδιοκτήτης της μοναδικής οικίας, που κατόρθωσε ν΄ αποκτήσει σε ολόκληρο τον βίο του, χάρη σε φίλους και θαυμαστές του!


Συγκεκριμένα οικοδομική εταιρεία, την οποία είχε ιδρύσει η Πιστωτική Τράπεζα, Πρόεδρος της οποίας ήταν ο Δημήτριος Σγούρος, φίλος του Σουρρή, ανέλαβε το 1891 να κτίσει θερινή οικία για τον ποιητή, με πολύ καλούς για αυτόν όρους. 

Ο Ποιητής Γεώργιος Σουρρής όπως σχεδιάσθηκε την 20η Δεκεμβρίου του 1902 από τον σπουδαίο Έλληνα ζωγράφο Γεώργιο Ροϊλό

Η εν λόγω οικοδομική εταιρεία, είχε στην κατοχή της μια περιοχή που παλαιότερα ονομάζονταν Μαδάρα ή Μάντρα του Χαϊμαντά, έκταση 32.607 τετραγωνικών τεκτονικών πήχεων. Η οικία Σουρρή κτίσθηκε επί οικοπέδου 644 τεκτονικών πήχεων, επί της οδού Ζαΐμη 9 (σημερινός αριθμός 18) σε απόσταση 18 μέτρων από την παλαιά γραμμή του σιδηροδρόμου, με πρόσοψη 19,56 μέτρων και συνόρευε ανατολικά με οικόπεδο της Εταιρείας "Νέον Φάληρον" (18 μέτρα), με οικία Θ. Στεφανοπούλου με πλευρά 16,25 μέτρα και με το οικόπεδο του Μηνά Κορωναίου με πλευρά 24 μέτρα. Κτίσθηκε από τον εργολάβο Δηλαβέρη, κατοίκου Νέου Φαλήρου. 

Η οικία αυτή πωλήθηκε στον ποιητή αντί του ποσού των 12.545 δραχμών, αλλά με την υποχρέωση να καταβάλλει μόνο 339,40 δρχ. τον μήνα, με πρώτη δόση αρχομένη από την 1η Απριλίου του 1892.

Σχετικώς με τους όρους του συμβολαίου ο ίδιος έγραψε εις την εφημερίδα "Ρωμηόν"

Αν ο δεσπότης Φασουλής
εις την ροήν των χρόνων 
καθυστερήση έξαφνα
και μίαν δόσιν μόνον
συνισταμένην εις δραχμάς
υπερτριακόσιας
εκτίθεται το σπίτι του
επί δημοπρασίας
και μένει ως και πρότερον 
φιλόσοφος ακτήμων
μη έχων που την κεφαλήν
να κλίνη ο παντελεήμων

Έτσι τον Ιούλιο του 1891 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος της οικίας σε ειδική εορτή. Το γεγονός της αποκτήσεως οικίας εξέπληξε όχι μόνο τους γνωστούς του ποιητού αλλά κι αυτόν τον ίδιον γιαυτό και ο "Φασουλής Φιλόσοφος" έγραψε:

Να με φτύσης Περικλή
αν έχ΄ ως τώρα νοιώση
πως έγινε, ποιός τόκτισε
και ποιός θα το πληρώση

Τα εγκαίνια της θερινής οικίας του "Φασουλή Φιλοσόφου" τελέσθησαν παρουσία όλων των φίλων του, λογοτεχνών της τότε εποχής την 12η Ιανουαρίου 1892 ημέρα Κυριακή και ώρα 03.00 μ.μ. 


Για την τελετή των εγκαινίων ο αλησμόνητος ποιητής έστειλε εμμέτρως την κάτωθι πρόσκληση προς τους φίλους του:

"Ο Φασουλής τα κάτωθι
αγγέλει ταπεινώς
την δωδεκάτην δηλαδή
του τρέχοντος μηνός
την προσεχή Κυριακή
στας 3 το μεσημέρι
κάτω στο Νέο Φάληρο
στο νέο μου λιμέρι
τελούνται τα εγκαίνια
τα ρομερά και γαύρα
κι ελπίζω να περάσετε 
κακά ψυχρά και μαύρα
..........."

Τα εγκαίνια της πρώτης και τελευταίας ιδιόκτητης κατοικίας του ποιητού λάμπρυναν δια της παρουσίας των εκλεκτοί εκπρόσωποι των γραμμάτων, φίλοι του ποιητού με πρώτο τον Άγγελο Βλάχο να απαγγέλλει σατυρικό πεζογράφημα.
Τον ακολουθεί ο Γερμανός Μύλλερ που μίλησε στα γερμανικά. Κατόπιν τον λόγο λαμβάνει ο Κωστής Παλαμάς που απήγγειλλε ποίημα που άρχιζε έτσι:

"Τον ίσκιο του ένα σπίτι ρίχνει
στην ακρογιαλιά χτιστό
στα μάτια εκείνων που περνούν και το θωρούν
δεν δείχνει τίποτα ξεχωριστό...."

Παρά την ακτήν του Φαλήρου (1895)

Κατόπιν απαγγέλλουν ποιήματα ο Μιλτιάδης Μαλακάσης κι ο Κωνσταντίνος Σκόκος, ο δε Ευάγγελος Κουσουλάκος (εκδότης της εφημερίδας "ΣΚΡΙΠ") παραδίδει γραπτώς τους στίχους του.
Ακολούθως απαγγέλλει ο Φιλοποιμήν Παρασκευαΐδης, ο Ιωάννης Πολέμης, ο Αχιλλεύς Παράσχος ο οποίος λέει:

"Υψούνται τόσα μέγαρα
στο Φάληρον ωραία
κι΄ άλλα θέλουν εγερθή
κι΄ άλλα έτι νέα
αλλά εις τον οικίσκον σου
τον ταπεινόν τοσούτον
ουδέν θα έχη πιστευτόν
το ύψος και τον πλούτον"

Έτσι ο Σουρρής έγινε ιδιοκτήτης στο Νέο Φάληρο που συνήθιζε να διέρχεται το θέρος του, μαζί με όλη την παρέα του, κι όπου έκλεισε για πάντα εκεί τα μάτια του στις 26 Αυγούστου του 1919.

Ο τίτλος που συνόδευε το άρθρο του Μπαλόγλου το 1971, όταν αρθρογραφούσε στην εφημερίδα "Φωνή του Φαλήρου, Αγ. Ι. Ρέντη" 

Το 1969 οι δύο κόρες του (η μια εκ των οποίων ήρθε από την Αγλλία για τον σκοπό αυτό), μαζί με την εγγονή του, επισκέφθηκαν για τελευταία φορά το σπίτι της οδού Ζαΐμη 18. Έντονα συγκινημένες θυμήθηκαν ακόμα και για την μηλιά που υπήρχε άλλοτε στον κήπο, ενώ η μεγαλύτερη κόρη με δάκρυα στα μάτια έδειξε και είπε "εδώ σ΄ αυτό το μέρος του κήπου ήταν η μηλιά που ο μπαμπάς καθόταν κι έπινε τον καφέ του". Στην άλλοτε οικία του Γ. Σουρρή κατοικούσε εσχάτως η οικογένεια Ξύδη, η οποία υποδέχονταν ευχάριστα κάθε φορά τους επισκέπτες που πήγαιναν να δουν την οικία του Σουρρή. 



Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην Εφημερίδα "Φωνή του Φαλήρου, Αγ. Ιωαν. Ρέντη" το 1969 (και αργότερα το 1971) και όλα τα στοιχεία είναι αποτέλεσμα έρευνας εκείνης της εποχής από τον ίδιο τον συγγραφέα. 
Αναρτήθηκε κατόπιν αδείας του συγγραφέα και συνεργάτη του "Πειραιόραμα Ιστορίας και Πολιτισμού",  Παύλου Μπαλόγλου, Γεν. Γραμματέα της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς και Μέλος του Ειδικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Πειραϊκών Μελετών.

Τα άρθρα του Μπαλόγλου ήταν δημοσιευμένα σε μόνιμη στήλη στην προαναφερόμενη εφημερίδα με τίτλο "ΤΟ ΝΕΟ ΦΑΛΗΡΟ ΘΥΜΑΤΑΙ" και είτε φέρουν το ονοματεπώνυμό του, είτε την ένδειξη "ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ". 
Η φωτογραφία της οικίας του Σουρή ανήκει στο προσωπικό αρχείο του Π. Μπαλόγλου
Απαγορεύεται οιανδήποτε αντιγραφή της πνευματικής του εργασίας μέρους ή όλου, άνευ αδείας του συγγραφέα.

1 σχόλιο:

ΛΕΓΡΑΙΝΑ είπε...

Αγαπητοί συμπολίτες , σήμερα ειναι μια άλλη μέρα , μια μέρα δύναμης , ελπίδας , προοπτικής, σήμερα σας ανακοινώνω πως κατεβαίνει στο δήμο μας ο Θανασης ο Σπονδυλίδης ένας πολιτικός με ήθος με όραμα , δίπλα στον καθε έναν σας ξεχωριστά με το ψηφοδέλτιο του Γιάννη του Σγουρού

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"