Δικαστήρια άνευ Στέγης (Η εκδίκηση του Τεύκρου;)

Ένα από τα παλαιά σήματα της πόλης του Πειραιώς (Δήμος Πειραιέων)

Του Στέφανου Μίλεση

Όπως είναι στους περισσότερους γνωστό, η πρώτη δικαστική λειτουργία στον Πειραιά, αναφέρεται ακόμα από τα Ομηρικά χρόνια, με το περίφημο δικαστήριο της Φρεαττύδας και την πολύκροτη δίκη που έλαβε χώρα, καθώς δικάστηκε ο γιος ενός Βασιλιά για την μη αποτροπή της αυτοκτονίας, του ετεροθαλή αδελφού του! Αναφέρομαι στην δίκη του Τεύκρου, άριστου Σαλαμίνιου τοξότη του πολέμου της Τροίας, που δικάστηκε στην Φρεαττύδα. Η απόφαση αυτού του Δικαστηρίου προέβλεψε εξορία για τον Τεύκρο και στάθηκε η αιτία δημιουργίας μιας ακόμα Σαλαμίνας στην Κύπρο. Βέβαια σύμφωνα με τους κατοίκους και τις αρχές της πόλης Ποντεβέδρα της Ισπανίας, ο Τεύκρος εγκαταστάθηκε εκεί και όχι στην Κύπρο! Μάλιστα αποκαλούν σήμερα τους εαυτούς τους Τευκριανούς. Το ότι ο Δήμος Πειραιά τόσα χρόνια δεν έχει προσεγγίσει μια πόλη, οι κάτοικοι της οποίας ισχυρίζονται ότι δημιουργήθηκαν χάρη στην εξορία που επέβαλλε το Πειραϊκό Δικαστήριο (της Φρεαττύδας), αυτό αποτελεί μια άλλη ιστορία. 

Για να γυρίσουμε λοιπόν πίσω στην σχέση του Πειραιά με τα δικαστήρια, η ένδοξη αυτή εκκίνηση με το δικαστήριο της Φρεαττύδας δεν είχε ανάλογη συνέχεια. Από την επανίδρυση της πόλης του Πειραιά και μετέπειτα, όπως πολλές φορές έχει γράψει ο Δικηγόρος Πειραιώς και συγγραφέας Μιχαήλ Βλάμος, οι δικαστικές αρχές της πόλης πέρασαν από περιπέτειες πολλές μέχρι το Νοέμβριο του 1918, έτος που συνεστήθη το Πρωτοδικείο Πειραιώς εγκατεστημένο σε κτήριο που σήμερα δεν υπάρχει και στην θέση του οποίου βρίσκεται το Δημαρχείο Πειραιώς. Γενικά θα αναφέραμε ότι όλες οι στεγάσεις των δικαστηρίων γίνονταν πέριξ της Πλατείας Κοραή ή πλησίον αυτής, μέχρι της οριστικής εγκατάστασής του εκεί που βρίσκεται σήμερα (Σκουζέ και Φίλωνος).

 Αυτοί που κατέχουν την εξουσία, λένε πως η εύρεση στέγασης για τις Δικαστικές Αρχές της πόλης αποτελεί μέγα πρόβλημα! Δηλαδή μας λένε πως δεν είναι πρόβλημα ότι τα δικαστήρια είναι άστεγα, αλλά το πρόβλημα είναι που θα στεγαστούν; Σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο (και σε όλη την Ελλάδα πλην ίσως Πειραιά) το Δικαστικό Μέγαρο βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Ο Πειραιάς όμως δεν έχει πλέον οικόπεδα! Φαγώθηκαν όλα και οικοδομήθηκαν εγκαίρως πριν προλάβουν να τα αξιοποιήσουν οι αρχές εκείνες που εκπροσωπούν το κύρος μιας πόλης. Και έτσι το Δικαστικό Μέγαρο βρέθηκε ξαφνικά να συγγενεύει με το Ράλλειο που επίσης άστεγο χρόνια ολόκληρα, περιφέρονταν σαν το φάντασμα στην πόλη. Σήμερα το Μέγαρο προτάθηκε να πάει στην θέση του Ραλλείου (δίπλα στο Δημοτικό Θέατρο). Θυμίζουμε βέβαια ότι το Ράλλειο δε θα ήταν άστεγο αν τότε ο Δήμος δεν το πέταγε στην άκρη, για να κάνει και εκεί Δημαρχείο και έτσι ακόμα αναμένει την στέγασή του, σε ένα σημείο που ουδεμία σχέση έχει με το κέντρο της πόλης. Τα δικαστήρια λοιπόν, που κάποτε κλήθηκαν να δικάσουν την περίπτωση του Ραλλείου, σήμερα βρίσκονται περίπου στην θέση του!


Το ημιτελές κτήριο δίπλα στο Δημοτικό Θέατρο το 1987

Ανάμεσα στις προτάσεις που έπεφταν και πέφτουν βροχή όλες απορρίπτονται γιατί παντού υπάρχει, υποτίθεται, πρόβλημα! Εκεί που κανένα πρόβλημα δεν υπάρχει, είναι αν τα Δικαστήρια εξοριστούν από το κέντρο της πόλης και ακόμα καλύτερα για μερικούς αν πάνε εκδρομή και σε άλλη πόλη. Σημεία που θα μπορούσαν να ανεγερθούν στο κέντρο του Πειραιά πολλά! 

Για παράδειγμα στο σημείο που είχαν αρχικά σχεδιασθεί να ανεγερθούν, στο λεγόμενο σήμερα «Αρχαιολογικό Πάρκο Τερψιθέας», εκεί που δεν έγιναν καθώς βρέθηκαν αρχαία. Όπου κι αν σκάψεις σήμερα στον Πειραιά, αρχαία θα βρεις. Ωστόσο παντού έγιναν κτήρια κάθε χρήσης, πάνω σ΄ αυτά. Μερικά τα σεβάστηκαν και αποτελούν σήμερα τμήμα του οικοδομήματος που μπορεί κάποιος να τα θαυμάσει, αφού βρίσκονται σε γυάλινες προθήκες ή εκτίθενται στον ισόγειο χώρο τους.  Και έτσι το οικόπεδο της Τερψιθέας έμεινε έκτοτε άνευ δικαστηρίων και άνευ αρχαίων, αφού ουδείς αντιλαμβάνεται τι ακριβώς εκεί υπάρχει, χωρίς μια ενημερωτική πινακίδα κατά τα πρότυπα των αρχαιολογικών χώρων. Ούτε που τους πειράζει βέβαια που ο «αρχαιολογικός χώρος» Τερψιθέας είναι «εγκαταλελειμμένος χώρος» Τερψιθέας. Το ίδιο ακριβώς συνέβει και στην άλλη πλευρά της Τερψιθέας, δίπλα στην Ευαγγελική Εκκλησία. Και εκεί αρχαία, και εκεί κάποτε αποτροπή για να εγκατασταθεί το κτήριο του Ραλλείου και φαντάζομαι για τον ίδιο λόγο και για το σημερινό Δικαστικό Μέγαρο. Και εκεί εγκατάλειψη! 

Καλύτερη λύση φαίνεται ότι αποτελεί το ημιτελές του Σκυλίτση δίπλα στο Δημοτικό Θέατρο. Ένα κτήριο που με την κατάλληλη διαβεβαίωση των αρμόδιων μηχανικών διαπιστώσουν πως μπορεί να αντέξει την εγκατάσταση δικαστικού μεγάρου, φαντάζει ως ο ιδανικότερος χώρος. Με μια περίτεχνη διακόσμηση μαρμάρου στην πρόσοψη, και με μια μικρή προσθήκη ίσως και του περίφημου Ακτίτη Πειραϊκού λίθου, θα φαντάζει σαν ένα μικρό αδελφό κτήριο, δίπλα στο Δημοτικό Θέατρο. Ωστόσο για όλα πάντα θα υπάρχει μια άρνηση, δικαιολογία περισσότερο, ώστε να εξοριστούν τα δικαστήρια εκτός πόλης! 

Και φαντάζομαι τον Τεύκρο, έστω και τόσα χρόνια μετά, να χαμογελά σκεπτόμενος πως η εκδίκηση είναι καλύτερη, όταν είναι κρύα. Και η κορύφωση της ειρωνείας που υπάρχει στην σχέση Δικαστηρίων και Πειραιά, είναι πως το παλιό σήμα της πόλης (όχι αυτό με την Θεμιστοκλή που σήμερα έχουμε), αναπαριστούσε τον Τεύκρο να κρατά ακόμα στο χέρι το τόξο του με το οποίο δοξάστηκε, να στέκει στην πλώρη ενός αρχαίου πλοίου, πιθανόν κατά την στιγμή της δίκης του από το Δικαστήριο της Φρεαττύδας. Το σήμα αυτό του Τεύκρου και του αρχαίου εν Πειραιεί δικαστηρίου, ήταν εκείνο που αντιπροσώπευε τον Πειραιά, σε εποχές βέβαια όπου η ύπαρξη δικαστικής αρχής θεωρούνταν τιμή για μια πόλη.   

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"