Μέγα Ξενοδοχείο Φαλήρου (Grand Hotel de Phalere)

Le Grand Hotel et Caffe du Nouvean Phalere

Είναι γνωστό ότι ο Πειραιάς συνδέθηκε σιδηροδρομικά με την Αθήνα το 1869. Ο πρώτος ατμοκίνητος σιδηρόδρομος ξεκίνησε από το Θησείο στις 27 Φεβρουαρίου 1869. Μέχρι τότε η περιοχή που σήμερα ονομάζουμε Νέο Φάληρο, ήταν σχεδόν έρημη*. 
Όμως το 1874 την εκμετάλλευση του Σιδηροδρόμου ανέλαβε η Τράπεζα Βιομηχανικής Πίστεως. Αυτή για να δημιουργήσει κίνητρα για την χρησιμοποίηση του σιδηροδρόμου, αποφάσισε να μετατρέψει την έρημη μέχρι τότε περιοχή του Νέου Φαλήρου, σε τόπο αναψυχής. Αγόρασε τεράστιες εκτάσεις, έκτισε επαύλεις που στην συνέχεια πώλησε καθώς και πλήθος άλλων έργων. 



Όμως η πρώτη μεγάλη κατασκευή που υψώθηκε ήταν το διώροφο "Μέγα Ξενοδοχείο Φαλήρου". Συνεπώς έναρξη λειτουργίας του προσδιορίζεται από τα μέσα της δεκαετίας του 1870 και μετά, υπολογίζοντας και την εμφάνιση του πρώτου οικιστή του Νέου Φαλήρου του Κώστα Γιαννόπουλου (1875).
Το "Μέγα Ξενοδοχείο" ήταν το μοναδικό που κυριαρχούσε στην παραλία, μέχρι την εμφάνιση του ΑΚΤΑΙΟΝ το 1903.

Το Πρώτο ηλεκτροδοτούμενο ξενοδοχείο στην Ελλάδα;

Στις 15 Νοεμβρίου του 1876 με Βασιλικό Διάταγμα, η περιοχή αναγνωρίζεται ως Συνοικισμός. Το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη τόσο του ίδιου του ξενοδοχείου, όσο και της ευρύτερης περιοχής, ήταν τόσο μεγάλο για την Εταιρεία Σιδηροδρόμων, που το 1881 το ξενοδοχείο ηλεκτροδοτήθηκε και πιθανόν να αποτέλεσε το πρώτο ξενοδοχείο στην Ελλάδα με ηλεκτρικούς λαμπτήρες.

Το θέαμα που παρουσίαζε ήταν εντυπωσιακό καθώς και στους εξωτερικούς του χώρους είχε τοποθετήσει ηλεκτρικούς λαμπτήρες, φωτίζοντας θεαματικά καθώς οι ασθενείς λάμψεις του φωταερίου, αδυνατούσαν να δώσουν επαρκή φωτισμό. Ο εντυπωσιασμός αυτός διήρκεσε επί μακρόν, καθώς η δημόσια ηλεκτροδότηση των κοινοχρήστων χώρων (δρόμων και πλατειών) του Νέου Φαλήρου, έλαβε χώρα το 1921 (!) με την εγκατάσταση 200 λαμπτήρων.

Νέο Φάληρο 1881. Αριστερά το "Μέγα Ξενοδοχείο" ή "Ξενοδοχείο του Σταθμού" όπως λεγόταν, πριν ακόμα προστεθεί το τρίτος όροφος, με τα δύο ξύλινα περίπτερα εκατέρωθεν αυτού. Μεταξύ του ξενοδοχείου και του εστιατορίου του Τσελεμεντέ (πρώην ΑΥΡΑ) φαίνεται το ξύλινο θεατράκι. Το ΑΚΤΑΙΟΝ δεν είχε ανεγερθεί ακόμα. Στο βάθος ο κάμποι και ο ελαιώνας που υπήρχε μεταξύ Πειραιώς - Αθηνών. 

Εμπρησμός, φόβος για το ξενοδοχείο και αμοιβή:

Μάλιστα την ίδια χρονιά ηλεκτροδοτήσεως του ξενοδοχείου, το 1881, καταστράφηκε από πυρκαγιά το πρώτο ξύλινο θεατράκι του Φαλήρου, κτισμένο επίσης από την Εταιρεία Σιδηροδρόμων. Η αιτία ήταν εμπρησμός και η εταιρεία φοβούμενη για την ασφάλεια του νεότευκτου ξενοδοχείου, θέτει αμοιβή 2.000 δραχμές σε εκείνον που θα αποκάλυπτε τον εμπρηστή! Η εταιρεία για να δείξει την αποφασιστικότητά της στο αναπτυξιακό της σχέδιο, το επανακατασκευάζει ξύλινο θεατράκι, έστω και σε διαφορετικό σημείο (εκεί περίπου που σήμερα βρίσκεται ο παιδικός σταθμός του Η.Σ.Α.Π.).

Πέριξ του "Grand Hotel de Phalere" εμφανίζονται σταδιακά κι άλλα εντυπωσιακά έργα όπως τα Λουτρά, η εξέδρα του Μακ Δούαλ και Βάρβουρ, το Λούνα Πάρκ, Πλατείες και φυσικά ο μεγάλος ανταγωνιστής του το Ξενοδοχείο ΑΚΤΑΙΟΝ.

Η περίφημη "Ρόδα της ευτυχίας" από το Λούνα Παρκ Νέου Φαλήρου

Η Εταιρεία Σιδηροδρόμων νοίκιαζε την εκμετάλλευσή του, κατόπιν διαγωνισμού που διενεργούσε σε διαφορετικούς επιχειρηματίες. Πρώτος εκ των επιχειρηματιών που ανέλαβαν την εκμετάλλευσή του ήταν ο Γεώργιος Κατσίμπαλης. Επί των ημερών του το ξενοδοχείο ήταν που ηλεκτροδοτήθηκε και παρέμεινε Διευθυντής του έως το 1888. Ακολούθησε ο Εμμανουήλ Χαραμής μέχρι το 1894. 

Το 1912 στο ξενοδοχείο προστέθηκε και τρίτος όροφος. Με την ευκαιρία της μετατροπής του ανακαινίσθηκε πλήρως. Με την προσθήκη τρίτου ορόφου, έφτασε να διαθέτει 50 δωμάτια. 

Ο Παύλος Μπαλόγλου αναφέρει πως το "Grand Hotel" διατηρούσε πάντοτε δωμάτιο (αυτό με τον αριθμό 10) ο Πρίγκιπας Χριστόφορος, που ήταν το τελευταίο δεξιά του δευτέρου ορόφου!
Επίσης ο Μπαλόγλου έχει καταγράψει ως ενοίκους του ξενοδοχείου και την Αυστριακή καλλιτέχνη της οπερέτας, Έλσα Ένκελ.

Το "Μέγα Ξενοδοχείο" το 1915. Στο ισόγειο διακρίνεται το Ζαχαροπλαστείο του Γ. Παππά. Πίσω ακριβώς υπήρχε μεγάλος κήπος με πατινάζ και λίμνη με χρυσόψαρα. Το ξενοδοχείο διαθέτει από το 1912 τρεις ορόφους.

Περί αιτήσεως αυτονόμησης Νέου Φαλήρου:

Εντός του Ζαχαροπλαστείου - Καφενείου που βρισκόταν στο ισόγειο του "Μέγα Ξενοδοχείου" το 1912 συγκεντρώθηκαν δώδεκα κάτοικοι του Νέου Φαλήρου όπου συνέταξαν την αίτηση που στην συνέχεια υπέβαλαν προς το Υπουργείο Εσωτερικών, αιτούμενοι για πρώτη φορά, την ίδρυση της "Κοινότητας Νέου Φαλήρου". 
Η αίτηση απορρίφθηκε και χρειάσθηκε να περάσουν άλλα 13 χρόνια καθώς η κοινότητα Νέου Φαλήρου δημιουργήθηκε τελικώς στις 27 Φεβρουαρίου 1925. 

 


Την εποχή εκείνη περίπου ήταν που η διεύθυνσή του ξενοδοχείου ανατίθεται στον Μιχαήλ Ρούσσο,  που το όνομά του έγινε γνωστό σε όλους τους κατοίκους του Νέου Φαλήρου. Ο τελευταίος πέτυχε να λαμπρύνει όσο κανείς άλλος το ξενοδοχείο, καθώς ήταν κι ο ίδιος λαμπρός επιχειρηματίας. Χάρη σ΄ αυτόν το Μέγα Ξενοδοχείο, μπορούσε να αντεπεξέλθει στον ισχυρό ανταγωνισμό με το διπλανό ΑΚΤΑΙΟΝ. Λέγεται ότι η επιτυχία του Ρούσσου ήταν δεδομένη καθώς είχε προηγούμενα διατελέσει και διευθυντής του "ΑΚΤΑΙΟΝ". Από την εμπειρία του λοιπόν γνώριζε πως το Ακταίον βρισκόταν κάθετα στην παραλία, αντίθετα από το "Μέγα" που βρισκόταν οριζόντια. Έτσι διαμόρφωσε τις τραπεζαρίες να βρίσκονται μέτωπο προς την θάλασσα, παρέχοντας άπλετη θέα τόσο στο πέλαγος όσο και στην εξέδρα που βρισκόταν σχεδόν μπροστά!




Εντός του ξενοδοχείου, λειτούργησε για χρόνια το Καφενείο -ζαχαροπλαστείο του Παππά και Ρήγου, που αποτέλεσε κι αυτό σημαντικό κέντρο συνάντησης προσωπικοτήτων καθώς και του φιλολογικού κόσμου της περιοχής. Στο ζαχαροπλαστείο του Παππά, συναντούμε να συχνάζει ο λογοτέχνης Παύλος Νιρβάνας αλλά και πολλοί άλλοι λογοτέχνες καθώς αποτελεί το φιλολογικό καφενείο της περιοχής.  Το πετυχημένο δίδυμο επιχειρηματιών Παππά και Ρήγου για το ζαχαροπλαστείο έμεινε μέχρι το 1922. Στην συνέχεια την λειτουργία ανέλαβε ο Κοντογιάννης.  

Τόσο το όνομα του Ρούσσου (για το Ξενοδοχείο) όσο και εκείνο του Παππά (για το Καφενείο), ταυτίστηκαν με τις λαμπρές μέρες λειτουργίας του ξενοδοχείου, τόσο που μέχρι και σήμερα πολλοί το αποκαλούν ως "Ξενοδοχείο του Ρούσσου" ή "Ξενοδοχείο του Παππά"! Αυτές οι ονομασίες προστέθηκαν στην ήδη υπάρχουσες ονομασίες ως "Ξενοδοχείο του Σταθμού" ή "Ξενοδοχείο Φαλήρου".


Ξενοδοχείο Ρούσσου - 1929
Πλήθος κόσμου στα τραπεζάκια του Ζαχαροπλαστείου Παππά (1931). Το "Μέγα Ξενοδοχείο" μαζί με το Ζαχαροπλαστείου του Παππά, στον ισόγειο χώρο του αντιστέκονταν σθεναρά στην επερχόμενη παρακμή της ευρύτερης περιοχής


Παρακμή και πτώση:

Οι εποχές μετά το 1922 άλλαξαν, ο Ρούσσος αποχώρησε επίσης και το ξενοδοχείο ακολούθησε μια σταδιακή πτώση, όχι τόσο ταχέα όμως όσο η πτώση της περιοχής, που ολοκληρώθηκε την εποχή του πολέμου και της κατοχής.

Η ιστορία για τα δύο λαμπρά ξενοδοχεία του Φαλήρου, ήταν κοινή, αφού και τα δύο κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής επιτάσσονται, παθαίνουν καταστροφές στο εσωτερικό τους ανεπανόρθωτες καθώς λεηλατούνται στην κυριολεξία. Στην συνέχεια καταστρέφονται μερικώς από τον συμμαχικό βομβαρδισμό του 1944. Την ίδια περίοδο ξηλώνονται από τους Γερμανούς, η εξέδρα και ο Μπανιέρες, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν τα σίδερα, για τις ανάγκες του Άξονα. Μεταπολεμικά ουδέποτε επισκευάζονται αλλά επιπρόσθετα φιλοξενούν και πρόσφυγες από την Ρουμανία. 

Το 1953 τα δημοσιεύματα των εφημερίδων χαρακτηρίζουν "Μέγα" και "Ακταίον" ως "βιτρίνα αθλιότητας" καθώς αμφότερα παρουσιάζουν όψεις "Λαϊκής Προσφυγικής Πολυκατοικίας"! 

Αμφότερα κατεδαφίστηκαν και τίποτα δεν έμεινε να θυμίζει την λαμπρή παρουσία τους.

*: Χρυσή εποχή Νέου Φαλήρου (χρονολογικός πίνακας)

Πηγές:
- Η αρθρογραφία του Παύλου Μπαλόγλου τόσο στην "Φωνή του Φαλήρου, Αγ. Ιωαν. Ρέντη" όσο και σε πλήθος άλλων Πειραϊκών εντύπων, αποτέλεσε και αποτελεί σπουδαία πηγή πληροφόρησης σχεδόν για κάθε ιστορικό θέμα της περιοχής του Νέου Φαλήρου. 
Τα άρθρα του Μπαλόγλου ήταν δημοσιευμένα σε μόνιμη στήλη στην προαναφερόμενη εφημερίδα με τίτλο "ΤΟ ΝΕΟ ΦΑΛΗΡΟ ΘΥΜΑΤΑΙ" και είτε φέρουν το ονοματεπώνυμό του, είτε την ένδειξη "ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ".
- Ψηφιακές Εφημερίδες Βουλής των Ελλήνων
- Ψηφιακές Εφημερίδες Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος
- Δημοσιεύσεις περιοδικού "Φιλολογική Στέγη" με θέμα το Νέο Φάληρο και το "Μέγα Ξενοδοχείο".

1 σχόλιο:

βοβ είπε...

Βλεποντας τις φωτογραφιες και διαβαζοντας την ιστορια εχω την αισθηση οτι βλεπω μια αλλη χωρα, Τι στο διαολο συνεβη, ξεκινησαμε τοσο λαμπρα με υψηλη αισθητικη σε ολους τους τομεις, πως στην πορεια γυφτεψαμε τοσο πολυ δεν μπορω να καταλαβω

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"