Οι μαρμαρωμένοι ήρωες του Πειραιά


Του Παύλου Νιρβάνα
Πειραιάς, 1 Οκτωβρίου 1935

Δεν το κρύβω πως ανησυχώ πολύ για τους ήρωες που πρόκειται να μαρμαρώσουν κάθε φορά. Όταν πρόκειται να μαρμαρώσει ένας άνθρωπος στην Ελλάδα, κάθε ανησυχία είναι δικαιολογημένη.

Είδατε τι έπαθε εδώ και κάμποσα χρόνια, στον Πειραιά, ο καημένος ο Καραϊσκάκης; Πριν να μαρμαρώσει άξιζε κάθε τιμή και υπόληψη όπως του άξιζε. Από την στιγμή που μαρμάρωσε όμως γελούσαν μαζί του και οι μάγκες του Ρολογιού!

- Πώς κατάντησε ο κακομοίρης!

Απλούστατα ο γιος της Καλογριάς έγινε αγνώριστος. Εγώ που έζησα από κοντά την τραγική του αυτή μεταμόρφωση, σαν παλιός Πειραιώτης, μπορώ να την διηγηθώ με περισσότερες λεπτομέρειες. 

Στον Πειραιά υπήρχε μια πλατεία πάνω στο λιμάνι, που όλη την ήξεραν Τζελέπη. Ήτανε μια πλατεία βρώμικη, πολυσύχναστη και πολυθόρυβη, όπως είναι και σήμερα γιατί εκεί μπαρκάρανε και ξεμπαρκάρανε κάθε μέρα επιβάτες και εμπορεύματα. Βαρκάρηδες, χαμάληδες, κουλουρτζήδες, αμαξάδες, στραγαλάδες και καρροτσέρηδες ήταν ο μόνιμος πληθυσμός της. Και όταν έφτανε ή έφευγε βαπόρι, στο μόνιμο αυτόν πληθυσμό, ερχόντουσαν να προστεθούν όλα τα ετερόκλιτα και παρδαλά πλήθη των ταξιδιωτών με τα μπαούλα τους, τις κασέλες τους, τα κοφίνια τους και τα γυναικόπαιδά τους.

Η πλατεία αυτή που όλοι την ήξεραν Πλατεία Τζελέπη, από το όνομα του πρώτου που είχε ανοίξει εκεί καφενείο, είχε το επίσημο όνομα Πλατεία Απόλλωνος. Και στην μέση απάνω σε μια υπερύψηλη κολόνα, ήτανε στημένο ένα μαρμάρινο κεφάλι, που έπρεπε να πιστέψει κανείς πως ήταν το κεφάλι του Μουσηγέτη. 

Ο καημένος ο Απόλλωνας, για να μαρμαρώσει κι αυτός είχε γίνει αγνώριστος. Και συναγωνιζόταν με τον Τζελέπη για την κυριότητα της Πλατείας. Τι σχέση είχε τώρα ο Απόλλωνα με τον Τζελέπη στον Πειραιά, το λιμάνι και την πλατεία του μόνο η Μυθολογία δεν το ήξερε. Το ήξερα εκείνοι που το είχαν στήσει εκεί επάνω.

Την εποχή λοιπόν εκείνη, ένας Πειραιώτης Δημοσιογράφος, έτυχε να έχει αισθηματικούς δεσμούς, με την κόρη της οικογένειας ενός γλύπτη και πολιτικούς δεσμούς με τον τότε Δήμαρχο του Πειραιώς. Η οικογένεια πάλι του μακαρίτη του γλύπτη, είχε στην αυλή της έναν ανδριάντα πολεμιστή, με φουστανέλες, που ο μακαρίτης τον είχε αφήσει αβάφτιστο, περιμένοντας ίσως τον κατάλληλο νουνό! Και ο νουνός άργησε να βρεθεί, μα βρέθηκε!
Ήταν ο δημοσιογράφος ο φίλος της οικογένειας, που τον βάφτισε... Καραϊσκάκη!

Και αφού τον βάφτισε, είχε βλέπετε τον σκοπό του, παρουσιάστηκε στην συνέχεια στον φίλο του Δήμαρχο και του είπε:

- Κύριε Δήμαρχε, ο Πειραιεύς δεν έχει τιμήσει ακόμη τον ήρωα, που έπεσε δύο βήματα έξω από την πόλη μας, πολεμώντας για την απελευθέρωση της Αθήνας. Του χρωστάμε μια Πλατεία και έναν ανδριάντα. 

- Να του δώσουμε, είπε πρόθυμα ο Δήμαρχος, αλλά πώς;

- Απλούστατα, θα βγάλουμε τον Απόλλωνα, που δεν του χρωστάμε καμία υποχρέωση, από την πλατεία του και θα την δώσουμε στον Καραϊσκάκη.

- Και ο ανδριάντας;

- Είναι έτοιμος κι αυτός. Θα τον πάρουμε μάλιστα σε τιμή ευκαιρίας. Τον έχει η οικογένεια ενός γλύπτη. Και επειδή βρίσκεται τώρα σε οικονομικές στενοχώριες θα μας τον δώσει μισοτιμής. 

Ο Δήμαρχος βρέθηκε σύμφωνος κι έτσι έφυγε από την Πλατεία ο Απόλλωνας που δεν ήταν ο Απόλλωνας και θρονιάστηκε ο Καραϊσκάκης που δεν ήταν ο Καραϊσκάκης! 



Δεν είχε ούτε την ορθή και τουρλωτή φεσάρα του, ούτε τις μεγάλες του μουστάκες, ούτε την αχάμνια του. Αυτός ο "άγνωστος στρατιώτης" του καιρού εκείνου, που υποχρεώθηκε να παραστήσει κάποιον δεν είχε στον μυαλό του τον Καραϊσκάκη. Βρέθηκε λοιπόν μπροστά στον Βασιλιά, στον Πρωθυπουργό, στον Δήμαρχο Πειραιώς, τους Προξένους και τους απογόνους ακόμα του Καραϊσκάκη, να προσπαθεί να μοιάσει με τον μακαρίτη! Και για πολλά χρόνια προσπαθούσε να του μοιάσει, μέχρι που τελείωσαν κι αυτουνού τα βάσανά του και πήγε να συναντήσει σε μια αποθήκη άχρηστων του Δήμου, τον ομοιόπαθό του τον Απόλλωνα. (τα βάσανα του τελείωσαν με την μεγάλη φωτιά της Πλατείας Καραϊσκάκη το 1929 που καταστράφηκε ο ανδριάντας).

Στον Πειραιά όμως δεν την έπαθαν, με τον να μαρμαρώσουν μόνο ο Απόλλωνας και ο Καραϊσκάκης. Την έπαθε και ο κακομοίρης ο Θεμιστοκλής. Του είχανε χαρίσει κι αυτουνού μια Πλατεία, στην μέση της οποίας πάνω σε ένα μαρμάρινο παλούκι, είχαν στήσει μια μαρμαρένια κολοκύθα με περικεφαλαία, που παρίστανε το κεφάλι του δοξασμένου Ναυάρχου της Σαλαμίνας. Ευτυχώς και για αυτόν, η Πλατεία έγινε οικόπεδα, την σκέπασε το Μέγαρο της Εθνικής Τραπέζης (σημερινό Ν.Α.Τ.) και ο Θεμιστοκλής που δεν ήτανε ο Θεμιστοκλής, πήρε τα βρεμένα του και την δόξα του και πήγε να αναπαυθεί κι αυτός σε κάποια αποθήκη αχρήστων, μαζί με τον Απόλλωνα που δεν ήταν ο Απόλλωνας, και τον Καραϊσκάκη που δεν ήταν ο Καραϊσκάκης. 


Όπως και να είναι τέλος πάντων στον Πειραιά οι μαρμαρωμένοι ήρωες δεν έχουν καμία τύχη. Έχουν όμως ένα τέλος, αντίθετα από την Αθήνα, που υπάρχουν ακόμη τόσοι μαρμαρωμένοι φουκαράδες, που τα βάσανά τους καθώς φαίνεται, δεν υπάρχει καμία ελπίδα, να τελειώσουν τόσο γρήγορα.
.......
Στον Πειραιά, στην πόλη της χώρας που δόξασε κάποτε το μάρμαρο, δεν υπάρχει σήμερα μεγαλύτερη κατάρα, για έναν άνθρωπο από το μαρμάρωμα.  

Σχετικές αναρτήσεις:

Πλατεία Απόλλωνος








Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"