Ο τρομερός Χαράλδος και το χάραγμα του Πειραϊκού Λέοντα



του Στέφανου Μίλεση

Επρόκειτο για έναν άνδρα γίγαντα σωστό καθώς είχε ύψος 2.15΄! Από το σώμα του ξεχώριζαν οι τεράστιες παλάμες του και προκαλούσε μεγάλη εντύπωση σε όσους τον έβλεπαν καθώς ήταν ροδοκόκκινος με άγρια γένια και μακριά μαλλιά. Ήταν ο χαρακτηριστικότερος τύπος τυχοδιώκτου και μισθοφόρου από εκείνους που κατέκλιζαν στην εποχή του την τότε πρωτεύουσα του πολιτισμού την Κωνσταντινούπολη, προσφέροντας έμμισθες στρατιωτικές υπηρεσίες. Έμεινε στην ιστορία τουλάχιστον του Πειραιά, ως εκείνος που χάραξε τα γράμματα της ρουνικής επιγραφής πάνω στα πλευρά του λέοντα του Πειραιώς, όταν ακόμη το σύμβολο της πόλης έδρευε σ΄ αυτήν.

Λόγω του ύψους του ο Χάραλντ έμεινε στην ιστορία ως "Μακρός"


Οι Ελληνόφωνοι τον αποκαλούσαν Χαράλδο ο Μακρός και ήταν γνωστός για την σκληρότητά του. Ο ίδιος του ο βίος άλλωστε μαρτυρούσε γι΄ αυτό. Ήταν μόλις δεκαπέντε χρονών όταν σκότωσαν τον αδελφό του τον Όλαφ που ήταν Βασιλιάς της Νορβηγίας. 

Ο Χαράλδος ως διάδοχός του στον θρόνο κινδύνευε. Γιαυτό έφυγε για το Κίεβο ακολουθούμενος από την φρουρά του, αποτελούμενη από 500 πιστούς άνδρες.  Στο Κίεβο παντρεύτηκε την κόρη του μεγάλου Δούκα Γιαροσλάβ. Ο πεθερός του τότε του ζήτησε να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη μαζί με το στρατό που τον ακολουθούσε πιστά και να υπηρετήσει τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα, που σχημάτιζε ένα σώμα Βαράγγων, ένα σώμα δηλαδή Ευρωπαίων μισθοφόρων που θα εκτελούσαν πιστά τις διαταγές του.

Έτσι κι έκανε πραγματικά και κατατάχθηκε στο σώμα των Βαράγγων του Βασιλιά Μιχαήλ Δ΄. Σε μια συνάντηση που είχε με την ανηψιά του Μιχαήλ Δ΄ την Ζωή εκείνη εντυπωσιάστηκε από το παρουσιαστικό του και η παράδοση θέλει πως τον αγάπησε.

Αρχικά διατάχθηκε να πολεμήσει τους πειρατές στο Αιγαίο Πέλαγος υπό τις διαταγές του Βυζαντινού ήρωα Γεωργίου Μανιάκη που στην γλώσσα του ήταν γνωστός ως Γίργελ Γιάρλ.

 Στην συνέχεια πολέμησε μισθοφορικά πάντα εναντίον των Αράβων που επιχειρούσαν να πάρουν την Σικελία από το Βυζάντιο και εναντίον των επαναστατημένων Σκυθών.

Στην Βυζαντινή λογοτεχνία διασώζεται χειρόγραφο ανώνυμου συγγραφέα που φέρει τον τίτλο "Στρατηγικόν". Εκεί διασώζονται όλα όσα αφορούν τον Χαράλδο ή Αράλτη όπως συχνά λέγεται. Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το χειρόγραφο ο  Χαράλδος για την γενναιότητα που επέδειξε μετά την εκστρατεία της Σικελίας, τιμήθηκε από τον Μιχαήλ Δ΄ με το αξίωμα του "Μαγγλαβίτη" και αργότερα μετά της εκστρατεία κατά των Σκυθών με το αξίωμα του "Σπανθαροκανδιδάτη". 

Πριν επιστρέψει στην πατρίδα του,  θα διαταχθεί να καταστείλει μια επανάσταση στην Αττική, στρεφόμενη κατά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα. Σε αυτή την αποστολή στον Πειραιά όπου θα βρεθεί θα εντολή στους στρατιώτες του να χαράξουν επιγραφές πάνω στο λιοντάρι το σύμβολο της πόλης που δέσποζε στο λιμένα της. Οι επιγραφές αυτές χαράκτηκαν έχοντας ως σκοπό τον παραδειγματισμό των πλοίων των διαφόρων εθνικοτήτων που κατέφθαναν στο λιμάνι του Πειραιά, για τα παθήματα του λαού της Αττικής που δεν ήταν πιστοί στον Βυζαντινό Αυτοκράτορα. 


Το 1856 ο Δανός αρχαιολόγος Ραφν, ερμήνευσε τις επιγραφές του πειραϊκού λιονταριού στις οποίες αναγράφεται:

"Ο Χάκων από κοινού μετά του Ούλφ, Ασφμούνδ και Οέρν κυρίευσαν τον λιμένα τούτο (δηλαδή τον Πειραιά). Οι άνδρες αυτοί και ο Χάραλντ επέβαλαν βαρειά χρηματική ποινή εξαιτίας της αποστασίας του Ελληνικού Λαού. Ο Δακ αιχμαλωτίστηκε στις αποκάτω χώρες. Ο Έγιλ και ο Ραγνάρ εκστράτευσαν στην Ρουμανία και στην Αρμενία".

Στην δεξιά πλευρά του λιονταριού η επιγραφή αναφέρει: 

"Ο Ασμούνδ από κοινού μετά του Ασγείρ, Θαρδ και Ιβάρ χάραξαν τους ρούνους αυτούς μετά την παραγγελία του Χάραλαντ, αν και ορισμένοι Έλληνες ήθελαν να τους εμποδίσουν να το κάνουν!" 

Από τις επιγραφές εξάγονται σημαντικές παρατηρήσεις όπως το γεγονός πως οι επιγραφές χαράκτηκαν ύστερα από διαταγή του Χαράλδου, καθώς και ότι Έλληνες κάτοικοι του Πειραιά προσπάθησαν να τους εμποδίσουν να το κάνουν, καταδεικνύοντας την ύπαρξη πόλης με μόνιμους κατοίκους.   

Οι ρουνικές επιγραφές του Χαράλδου όπως διακρίνονται σήμερα στο Λιοντάρι του Πειραιά που βρίσκεται στην Βενετία

Ο Χαράλδος επέστρεψε στην πατρίδα του που βασίλευσε ως Χαράλδος Γ΄ κατά την περίοδο 1046-1066 μ.Χ. διατηρώντας σε χρήση τα Βυζαντινά αξιώματα που είχε λάβει. Στην Νορβηγική ιστορία έμεινε γνωστός ως Hardrada δηλαδή "Σκληρός ηγεμόνας".  

Στα Σκανδιναυικά έπη διασώθηκαν στίχοι από τα κατορθώματά του. Ο στίχος παρακάτω αφορά την δραπέτευσή του στο Κίεβο μετά την δολοφονία του αδελφού του Όλαφ. 

Καβαλάρης τρέχω, 
με πληγές ματωμένος
Μες στα δάση γυρίζω
ταπεινός, ξεχασμένος, 
Κι αν κανένα αντικρύζω
με κοιτάει με μίσος

Κι όμως ίσως μια μέρα
θα γενώ δοξασμένος
σε απόκοσμες χώρες τροπαιούχος
στου πολέμου το μένος.
(Μεσαιωνικά έπη Σουηδία - Σάγκα)

Το Μνημείο του Χαράλδου στη Νορβηγία στις 26 Οκτωβρίου 1905


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"