Ο Καβάφης ταξιδιάρικο πουλί στον Πειραιά στις αρχές του 20ου αιώνα.




Γράφει η Νανά Ιωαννίδου

Δεν χρειάσθηκαν παρά εβδομήντα χρόνια από 1901 ως το 1970 για να χάσει ο Πειραιάς την αισθητική του ως πόλη. Αισθητική που είναι ένα μέγεθος πολιτικό κι αφήνει όλα τ΄ αποτυπώματα των επιλογών που κάναμε!

Εμείς οι παλιοί Πειραιώτες που χορτάσαμε και ζήσαμε την "εμορφοτάτη" όπως περιγράφει ο Καβάφης πόλη, είμαστε διπλά συγκινημένοι διαβάζοντας το οδοιπορικό του, γιατί εδώ στα ίδια μέρη περπατήσαμε όχι μόνο εμείς αλλά και όλοι οι πρόγονοί μας, σαν Πειραιώτες.

Από τα μέσα του Ιουνίου ως τα τέλη του Ιουλίου του 1901, ο Κωνσταντίνος Καβάφης περιπλανήθηκε σαν ταξιδιάρικο πουλί τόσο στην Αθήνα όσο και στον Πειραιά. Ωστόσο στο ξενοδοχείο του Νέου Φαλήρου που εγκαταστάθηκε μαζί με τον αδελφό του τον Αλέξανδρο, μας περιγράφει έναν Πειραιά γνωστό, που ζήσαμε κι εμείς ως τα χρόνια του '70.


Ο Κωνσταντίνος Καβάφης για ένα μήνα
περίπου του 1901, περιπλανήθηκε στους δρόμους του Πειραιά


Εξαιρετικό λιμάνι με ανθρώπινες ανάσες βιοπάλης, αλλά που κρατούσε παρά τον μετέπειτα πόλεμο την αριστοκρατική φινέτσα της αισθητικής σαν πόλη... αναλλοίωτη.

Σημειώνει στο ημερολόγιό του... (ελεύθερη απόδοση γνώριμη σε μένα):

"Το Al Kahira πλησιάζει το λιμάνι. Τι μεγαλοπρέπεια! 

Στο Νέο Φάληρο δεν μας άρεσε το ξενοδοχείο Κεχαγιά, έτσι διαλέξαμε το ξενοδοχείο Νέου Φαλήρου (του Παππά). 





Δεκαπέντε δραχμές η διαμονή μας χωρίς κρασί! Με το τραίνο είναι δέκα λεπτά ο Πειραιάς, αλλά και το τραμ είναι η στάση κοντά στο ξενοδοχείο και σταματά στην οδό Σωκράτους! (άλλη πολιτική ανοησία, την οδό Σωκράτους την βάφτισαν τα μετέπειτα χρόνια Ηρώων Πολυτεχνείου!)

Χθες είδαμε στο Τραμ τον Γιαννόπουλο. Μας πήρε και μας πήγε στο ζαχαροπλαστείο Χάι Λάιφ (High Life). Είχε μέσα και μπιλιάρδο, ήπιαμε αναψυκτικά μαζί του.

Τι ωραίες μονοκατοικίες! Οι δρόμοι όλοι οδηγούν στη θάλασσα. Χθές πήραμε το Τραμ και πήγαμε ολόγυρα την Cornice (εννοεί την Καστέλλα).


Σήμερα στην προκυμαία επισκέφθηκα μια μεγάλη εκκλησία, είδα το Ρολόι, περπάτησα ως την Τερψιθέα. Το βράδυ πήγαμε στο θέατρο Τσόχα. Με μεγάλη χαρά συναντήσαμε και τον ναυτικό αδελφό μας Τζων! Ήρθε με το πλοίο Saghelien. 

Αυτοί οι δρόμοι Φίλωνος, Φιλελλήνων, Κανθάρου, Μπουμπουλίνας, Αιγέως, Κολοκοτρώνη, Αφροδίτης, τους περπατάς ευχάριστα παρά τη ζέστη!

Συνάντησα τον Πειραιώτη ποιητή Γεώργιο Στρατήγη [1*], όπως και την κυρία Βασιλειάδου [2*]. Είδα σήμερα το άγαλμα του Καραϊσκάκη και την αποθήκη Πολεμικού Υλικού.


Η Πλατεία Καραϊσκάκη το 1896, πέντε χρόνια πριν την επίσκεψη του Καβάφη. Στο κέντρο της δεσπόζει το άγαλμα του Καραϊσκάκη, όχι όμως αυτού που υπάρχει σήμερα, αλλά μια φιλοτέχνηση περίεργη για την οποία τόσα κατά καιρούς έχουν γραφεί

Απόψε κάναμε μια βόλτα στην παραλία του Νέου Φαλήρου, κι έπειτα πήγαμε στο θέατρό του. Ήταν κατάμεστο. Έπαιζε την οπερέττα Miss Helyett. 


Η οπερέττα αυτή ανέβηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι το 1890


Στη Φίλωνος σήμερα, κάθισα σ΄ ένα ζαχαροπλαστείο κι έφαγα ένα ωραίο γλυκό. Θα επιστρέψουμε με τον σιδηρόδρομο μέχρι την Πάτρα. Μικρός ο Σταθμός αλλά ευχάριστος. Θα φύγουμε με το Scilla κι από Πρίντεζη θα πάρουμε το πλοίο Bohemia... για Αλεξάνδρεια".

Το πλοίο με το οποίο έφτασε στον Πειραιά το Καβάφης το 1901. Το Al Kahira.


Η περιπλάνησή του στον Πειραιά και οι λεπτομέρειες που έγραψε εκείνο τον καιρό, μας βάζουν σε σκέψεις με το ποίημα του κόσμου κι όλων των εποχών, που έψαχνε μέσα του. Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη....


Καβάφης δια χειρός Εγγονόπουλου


Της Νανάς Ιωαννίδου εκείνη ακριβώς την εποχή ο παππούς της διατηρούσε ένα μπακαλοταβερνάκι στην οδό Πύλης, που το είχε ονομάσει "Ελπίς".

Στο Νέο Φάληρο είχαν μια βαρκούλα για ψάρεμα, μαζί με τον φίλο του τον Στέλιο, που της είχαν γράψει το όνομα "Ελευθερία"!

Αυτός ήταν ο ανθρώπινος Πειραιάς που σεργιάνισε ο Κωνσταντίνος Καβάφης το 1901.

Νανά Ιωαννίδου  



[1*]:  Η συνάντηση με τον Πειραιώτη ποιητή Γεώργιο Στρατήγη, στάθηκε αιτία μελέτης των ποιημάτων του από τον Καβάφη, ο οποίος στην συνέχεια έγραψε για αυτόν "Tα ποιήματα του κ. Στρατήγη έχουσι θέλγητρα βεβαίως δι’ όλους τους αναγνώστας· αλλά προ πάντων θα ευχαριστήσωσι τους εντριβείς της ποιήσεως ―τους σπουδάσαντας την ποίησιν επισταμένως και μετ’ αγάπης, τους αναγνώσαντας πολλούς ποιητάς και εννοήσαντας αυτούς, τους αηδιάζοντας τα τετριμμένα, των οποίων τα ώτα ακούουσι την λεπτήν μουσικήν των αρμονικών ρυθμών, και των οποίων οι νοεροί οφθαλμοί τέρπονται διά των εικόνων ας εύγλωττον λεκτικόν γράφει τελειότερον του ποικιλοτέρου χρωστήρος. Eις τους τοιούτους προ πάντων συστείνω το βιβλίον του κ. Στρατήγη. " 


Ο ποιητής Γεώργιος Στρατήγης με τον οποίο συναντήθηκε ο Καβάφης


[2*]: Εννοεί τη σύζυγο του μεγάλοβιομήχανου Βασιλειάδη.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"