Εν Πειραιεί 17 Ιουλίου 1855. Ένας Σκωτσέζος στρατιώτης γράφει

Φτάσαμε νύχτα και στρατοπευδεύσαμε ένα περίπου μίλι έξω από το λιμάνι του Πειραιά σε ένα ύψωμα μπροστά από μια ωραία πεδιάδα. Από εκεί ήταν ορατή η Ακρόπολις των Αθηνών.


Του Στέφανου Μίλεση

Ένας Σκωτσέζος στρατιώτης ο John Mac Keand που υπηρετούσε στο 91ο Τάγμα που συμμετείχε στην συμμαχική κατοχή του Πειραιά, έγραψε μια επιστολή με τις εντυπώσεις του και την ταχυδρόμησε προς τον ξάδελφό του στην Σκωτία. Η επιστολή για να καλύψει την απόσταση αυτή χρειάστηκε 6 εβδομάδες και 5 ημέρες!

Η περίοδος εκείνη έμεινε στην ιστορία ως "Γαλλική Κατοχή του 1854", κυρίως από το γεγονός πως στο μεγαλύτερο μέρος τους τα στρατεύματα ήταν Γάλλοι. Η επιστολή αυτή δημοσιεύτηκε την ίδια εποχή στην Εφημερίδα της Σκωτίας "Galway Advertiser and Wigtownshire Free Press". Τράβηξε το ενδιαφέρον των περισσοτέρων αναγνωστών στη Σκωτία, καθώς για πρώτη φορά μάθαιναν για ένα μακρινό λιμάνι της Μεσογείου, τον Πειραιά. Αν και οι πληροφορίες που δίνονται για τον ίδιο τον Πειραιά είναι ελάχιστες, η επιστολή είναι πολύτιμη.

"Φίλτατε ξάδελφε...
Στις 20 Μαρτίου αφού αποχαιρετίσαμε την Μελίτη (Μάλτα), μετά από ένα ταξίδι τριών νυχτών και δύο ημερών καταπλεύσαμε στον Πειραιά. Φτάσαμε νύχτα και στρατοπευδεύσαμε ένα περίπου μίλι έξω από το λιμάνι του Πειραιά σε ένα ύψωμα μπροστά από μια ωραία πεδιάδα, τέσσερα μίλια απόσταση από το κέντρο της Αθήνας, της σημερινής Πρωτεύουσας της Ελλάδας. Η Ακρόπολη όπως και η ίδια η πόλη των Αθηνών φαινόταν καθαρά από το σημείο στο οποίο βρισκόμασταν καθώς ήταν σημείο ψηλότερο από τα υπόλοιπα και δεν μεσολαβούσαν άλλα υψώματα που να παρεμπόδιζαν τη θέα. Λίγοι μόνο αμπελώνες και ελαιώνες διακρίνονταν σε αυτή την πεδιάδα που δυστυχώς ήταν γενικώς θα λέγαμε αφρόντιστη.(*) 

Λίγο καιρό αργότερα μέρος του Τάγματός μας στάθμευσε στη γειτονική Σαλαμίνα και έτσι κατάφερα να δω από κοντά τα μέρη όπου ο Λόρδος Βύρωνας αναφέρει στα ποιήματά του χωρίς να μπορώ όμως να δω από κοντά και το μέρος όπου πέθανε. Ονομάζεται Μεσολόγγι όμως απέχει πολύ μακριά από τον Πειραιά και δεν υπάρχει καμιά περίπτωση να καταφέρω να το επισκεφτώ.



Όλη η περιοχή πέριξ του Πειραιά είναι χώρα ορεινή και γυμνή από πράσινο. Το μόνο που κυριαρχεί είναι το άγριο θυμάρι που δίνει μια απόχρωση του καφέ σε όλες τις πλευρές των βουνών. Φαίνεται πως οι σημερινοί Έλληνες δεν είναι τόσο φιλόπονοι όσο ήλπιζα να τους δω, καθώς δεν προχωρούν στην εντατική καλλιέργεια της γης όπως κάνουμε εμείς στην Βρετανία και είμαστε συνηθισμένοι. Χρονοτριβούν για πολύ καιρό σε καφενεία σχεδόν πάντοτε καπνίζοντας και διαρκώς συζητώντας για την πολιτική κατάσταση. Φαίνεται πως τους ικανοποιεί το λίγο, αρκούνται με αυτό και δεν επιζητούν το περισσότερο.

Τα ρούχα των κατοίκων του Πειραιά είναι ποικίλα και αρκετά περίεργα. Θα έλεγε κανείς πως βρίσκεται σε χορό μεταμφιεσμένων. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία από είδη ρούχων, στολών και εμφανίσεων. Στο κεφάλι πολλοί φέρουν φέσι κόκκινο υφαντό με μακριά φούντα μεταξωτή, ενώ στο σώμα φορούν χρυσοΰφαντα ιμάτια, μεταξωτά, με τεράστια μανίκια ενώ η ενδυμασία στο σύνολό της θυμίζει πολύ εκείνη των ορεινών κατοίκων της πατρίδας μας των Highlanders. 



Άλλοι όμως φορούν βράκες που μοιάζουν με γυναικεία φουστάνια αλλά έχουν στο κάτω μέρος ανοίγματα για να περνούν τα πόδια τους. Αρκετοί φέρουν Ευρωπαϊκό ιματισμό και είναι δίκαιο να αναφέρω πως σταδιακά αυτός προχωρεί και μάλλον θα καταλάβει το σύνολο των κατοίκων. Αυτοί οι τελευταίοι δεν διαφέρουν σε τίποτε με τα ρούχα που φέρουν οι δικοί μας στην πατρίδα.



Υπάρχουν και πολλά αρχαία ερείπια κυρίως στην Αθήνα, αποτέλεσμα της τουρκικής παρουσίας για χρόνια. Ανάμεσα στα ερείπια βρίσκονται πεσμένα όμορφα αγάλματα. Οι Τούρκοι, αυτοί κοι καταστροφείς του πολιτισμού ερήμωσαν και τις πόλεις και την χώρα. Σφαίρες και τμήματα βομβών βρίσκονται παντού και όταν κάποιος από εμας ρωτά τους ντόπιους "Αυτά τι είναι;" εκείνοι απαντούν "είναι τουρκικά" με τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνει απολύτως κατανοητό πως η λέξη "τουρκικά" τους προκαλεί μίσος και απέχθεια. 

Αυτή την εποχή ο Πειραιάς όπως και η Αθήνα μαστίζεται από χολέρα και ο άξιος αρχηγός μας Λόρδος Ραγλάνος απεβίωσε εξαιτίας αυτής σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το πιο πιθανό είναι και εμείς να τον ακολουθήσουμε αν δεν παρθούν σύντομα μέτρα. 
Η αγγλική Κυβέρνηση όμως μας έχει αφήσει εδώ χωρίς ιερέα. Ο Κύριος δίνει και ο Κύριος αφαιρεί. Αρκούν αυτά επί του παρόντος. 
Ο αγαπητός ξάδελφος 
John Mac Keand."

Σύσταση προσωρινού Λοιμοκαθαρτηρίου στον Πειραιά στην θέση "Τάφου του Θεμιστοκλέους"
για την αντιμετώπιση της χολέρας



(*): Είναι φανερό πως ο Σκώτος στρατιώτης αναφέρεται στο ύψωμα με τη δημώδη ονομασία "Μνήμα του Γάλλου" που μέχρι σήμερα αναφέρεται σε συμβολαιογραφικές πράξεις αγοραπωλησίας στον Πειραιά. Ονομάστηκε έτσι καθώς εκεί πρόχειρα έθαβαν οι Αγγλογάλλοι τους χολεριασμένους νεκρούς τους, πριν γίνουν τόσοι σε αριθμό, ώστε να καταλάβουν ολόκληρη έκταση πίσω από το στάδιο Καραϊσκάκη, τοποθεσία που αποκαλείτο μέχρι πρόσφατα "Γαλλικό νεκροταφείο".

Σχετικές αναρτήσεις:

Ημερολόγιο χολέρας του 1854



Οι φωτιές του Αϊ-Γιαννιού στον Πειραιά και οι Άγγλοι (1854)



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"