Η ταινία "Αστέρω". Μια "πειραιώτικη" παραγωγή (1929)



Του Στέφανου Μίλεση

Και μόνο το γεγονός πως το σενάριο ήταν γραμμένο από τον Πειραιώτη λογοτέχνη και ακαδημαϊκό Παύλο Νιρβάνα (Πέτρο Αποστολίδη) δημιουργεί αμέσως το ενδιαφέρον "πως εδώ κάτι διαφορετικό συμβαίνει".  

Πως είναι δυνατόν ένας γιατρός, Αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, λογοτέχνης, ιστοριογράφος του Πειραιά και χρονογράφος στις περισσότερες εφημερίδες να γράψει όχι μόνο το σενάριο ενός βουκολικού δράματος, αλλά και τους στίχους των τραγουδιών που ακούγονται σ΄ αυτό; Μάλιστα η ίδια η ταινία έφτασε να αποκαλείται ως η "Αστέρω" του Παύλου Νιρβάνα.



Στάνες, θυμάρια, βοσκοτόπια και έρωτες πάνω στα βουνά που έστησε την κινηματογραφική του μηχανή ένας ακόμη Πειραιώτης ο Δημήτρης Γαζιάδης ο ιδρυτής της "ΝΤΑΓΚ ΦΙΛΜΣ" (DAG FILMS). Τη φήμη που περίκλειε το όνομα Γαζιάδη, την είχε διαμορφώσει ο πατέρας του Αναστάσιος Γαζιάδης, όταν το 1887 εγκαταστάθηκε από το εξωτερικό στον Πειραιά και λειτούργησε φωτογραφείο στην Πλατεία Θεμιστοκλέους, δίπλα στο σημερινό μέγαρο του ΝΑΤ, μέχρι το 1910. Στον Αναστάσιο Γαζιάδη οφείλουμε σήμερα τις περισσότερες φωτογραφίες πολεμικών και εμπορικών πλοίων της εποχής που κατέπλεαν στο λιμάνι του Πειραιά, φωτογραφίες των Βασιλέων καθώς ήταν επίσημος φωτογράφος της Αυλής, αλλά και των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896. Την τέχνη της φωτογραφίας ο Αναστάσιος Γαζιάδης τη μεταβίβασε στα παιδιά του μεταξύ των οποίων ήταν και ο Δημήτρης.   


Φωτογραφείο Γαζιάδου, απέναντι της Αγίας Τριάδος στον Πειραιά

Το φωτογραφείο του Α. Γαζιάδη λειτουργούσε για χρόνια στη συμβολή των σημερινών οδών Μακράς Στοάς και Εθνικής Αντιστάσεως δίπλα στο ΝΑΤ και διαγώνια έναντι της Αγίας Τριάδας

Ο Δημήτρης Γαζιάδης λοιπόν έκανε εξ ολοκλήρου τα γυρίσματα στα βουνά της Πελοποννήσου και ειδικά στο Χελμό με ήρωες τσελιγκάδες και αρχοντόβλαχους με βοσκοπούλες και τσοπάνους. 
Αλλά με ποιούς τσοπάνους;

Κύριος πρωταγωνιστής της ταινίας ο τρίτος Πειραιώτης της παρέας ο μεγάλος Αιμίλιος Βεάκης που υποδύεται έναν αρχοντόβλαχο, αρχηγό μιας μεγάλης οικογένειας που ζει ανάμεσα σε ατέλειωτα δάση. Ο Βεάκης βέβαια το μόνο ξύλο που γνώριζε εκτός του θεατρικού σανιδιού, ήταν εκείνο που είχε μάθει να φορτώνει στα καΐκια του λιμανιού για να μην τον γελάνε οι έμποροι, πολύ πριν γίνει ακόμη ηθοποιός, όταν δούλευε στον θείο του Παναγιώτη Δάρμα που ήταν μέγας ξυλέμπορος στον Πειραιά. Εδώ φάνηκε και η μεγάλη ικανότητα του Βεάκη ως ηθοποιού να ερμηνεύει ρόλους για τους οποίους δεν είχε προγενέστερα ιδιαίτερη επαφή.


Ο Αιμίλιος Βεάκης στην ταινία "Αστέρω" το 1929

Η προτομή του Αιμίλιου Βεάκη
κοσμεί σήμερα το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς

Ο σεναριογράφος λοιπόν Νιρβάνας, ο σκηνοθέτης και οπερατέρ Γαζιάδης και ο ηθοποιός Βεάκης, άφησαν τον Πειραιά (ο πρώτος στο μεταξύ είχε μετακομίσει στο Νέο Φάληρο) και βρέθηκαν για 25 ημέρες σε ένα καραβάνι που τριγυρνούσε από το Μέγα Σπήλαιο σε απάτητες βουνοκορφές. Γιατί τόσο διήρκησε το γύρισμα της συγκεκριμένης ταινίας. Από τις 8 έως τις 31 Μαρτίου του 1929. Αμαθείς και οι τρεις από βουνά και κάμπους, γνώστες του λιμανιού και των πλοίων, κινδύνεψαν όταν με το καραβάνι τους πλησίασαν επικίνδυνα μια στάνη!

Τότε τα τσοπανόσκυλα της στάνης τους καταδίωξαν και δάγκωσαν τα άλογα. Πρόκειται για τα ίδια άλογα που οι ηθοποιοί χρησιμοποιούσαν εκτός από τη μετακίνησή τους και για το γύρισμα της ταινίας. Ως αποζημίωση στη συνέχεια ο γερό Τσοπάνης έδωσε στους ηθοποιούς άφθονο γάλα το οποίο κατανάλωσαν άβραστο λόγω άγνοιας και οδηγήθηκαν σε μεγάλη αδιαθεσία!

Στο μεταξύ ο Παύλος Νιρβάνας αποθανάτιζε διαρκώς σκηνές από εκείνες τις περιπέτειες. Ήταν γνωστή η αγάπη του και για τη φωτογραφία. Μη ξεχνάμε πως ο Νιρβάνας κατάφερε να αποθανατίσει τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη σε εκείνη τη μοναδική φωτογραφία με το γερμένο κεφάλι και τη μαγκούρα στα χέρια, του λογοτέχνη κοσμοκαλόγερου, που κι εκείνος έφερνε πάνω του λίγο από Πειραιά καθώς ήταν κάποτε μαθητής στο Α' Γυμνάσιο Πειραιώς. Δυστυχώς οι φωτογραφίες του Νιρβάνα από τα γυρίσματα εκείνα στα βουνά δεν σώθηκαν, αν και πολλές άλλες φωτογραφίες του Νιρβάνα κοσμούν σήμερα ιστολόγια, ιστοτόπους και συλλογές χωρίς πολλοί να γνωρίζουν πως φωτογράφος ήταν ο ίδιος ο Νιρβάνας.

Ο Λιμένας Ζέας φωτογραφημένος από τον Λογοτέχνη Παύλο Νιρβάνα
Η "Αστέρω" γυρίστηκε βουβή χωρίς διαλόγους παρά μόνο με μουσική υπόκρουση και τραγούδια με στίχους του Νιρβάνα. Αργότερα προστέθηκαν και οι φωνές. 

Το έργο "Αστέρω" ξαναγυρίστηκε 30 χρόνια αργότερα το 1959 με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και αποτέλεσε την επίσημη συμμετοχή της Ελλάδας στο Φεστιβάλ του Βερολίνου το 1959.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"