Οικία Στυλιανού Καλοχαιρέτα στο Νέο Φάληρο

Η οικία Στυλιανού Καλοχαιρέτα επί της οδού Δαβάκη Πίνδου 23 - Νέο Φάληρο 1930


Του Κωνσταντίνου Χ. Ρηγόπουλου

Ο Στυλιανός Καλοχαιρέτας (1880 – 1973) γεννήθηκε στις Κυδωνίες ή Αϊβαλί Μικράς Ασίας. Μετά από σπουδές στις Η.Π.Α., επέστρεψε στη Σμύρνη όπου παντρεύτηκε την Άννα Στασινοπούλου με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Την Έλλη Μαρκοπούλου-Καλοχαιρέτα (1913 – 2006), την Αικατερίνη Ρηγοπούλου-Καλοχαιρέτα (1918 – 2012) και τον Κωνσταντίνο Καλοχαιρέτα (1921 – 1970).

Ο Στυλιανός Καλοχαιρέτας ίδρυσε στη Σμύρνη επιχείρηση υπό την επωνυμία  "ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΛΕΒΗΤΟΠΟΙΕΙΑ Σ. Κ. ΚΑΛΟΧΑΙΡΕΤΑ" με ένα ευρύτατο φάσμα εργασιών. Παράλληλα διατηρούσε και εργοστάσιο μακαρονοποιίας με συνέταιρο Τούρκο υπήκοο.

Με τη ζοφερή καταστροφή της Σμύρνης το 1922, αναχώρησε με την οικογένειά του με προορισμό την Ελλάδα, όπου και εγκαταστάθηκε τελικά στο Νέο Φάληρο, αγοράζοντας οικόπεδο "κείμενον εν Νέω Φαλήρω του Δήμου Πειραιώς κατά την θέσιν τάφος Καραϊσκάκη".

Συνεχίζοντας και εδώ την επαγγελματική του δραστηριότητα, επανίδρυσε την Επιχείρηση που διατηρούσε στη Σμύρνη με την ίδια επωνυμία και με έδρα την οδό Θεσμοφορίου 20 στον Πειραιά. Και εδώ όπως και στη Σμύρνη ανέπτυξε μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων με κύριο αντικείμενο  μηχανουργικές εργασίες σε παροπλισμένα πλοία με σκοπό την αποκατάσταση και επαναλειτουργία των μηχανικών – μηχανολογικών εξαρτημάτων τους καθώς επίσης και σε άλλης φύσεως μεγάλα έργα όπως π.χ. την κατασκευή μεταλλικών υποστέγων στο αεροδρόμιο της Πολεμικής Αεροπορίας στο Τατόι.


Μηχανουργεία και Λεβητοποιεία Σ. Κ. Καλοχαιρέτα
επί της οδού Θεσμοφορίου 20 Πειραιά


Στην οικοπεδική έκταση του Νέου Φαλήρου επί της οδού Δαβάκη Πίνδου 23 έχτισε περί τα τέλη της δεκαετίας του 1920 διώροφη οικία 300 τ.μ. συνολικά, όπου και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του και επακολούθησε στις αρχές της επόμενης δεκαετίας η κατασκευή και μίας  δεύτερης ισόγειας κατοικίας 80 τ.μ. με πρόσωπο επί της οδού Λάμπρου Βεΐκου 6, δεδομένης της τοπογραφίας του οικοπέδου που είναι διαμπερές.




Κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου  στο σπίτι εγκαταστάθηκε αρχικά Ιταλός και στη συνέχεια Γερμανός ανώτερος αξιωματικός, κάθε φορά με τη συνοδεία τους, οπότε υπήρξε μία αναγκαστική συγκατοίκηση για ένα διάστημα και κάποια στιγμή η οικογένεια Καλοχαιρέτα αναγκάστηκε; η αυτοβούλως αποχώρησε;  μένοντας κάπου στο Πασαλιμάνι μέχρι τη λήξη του πολέμου.

Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθεί ότι το σπίτι διέθετε υπόγειους χώρους κατάλληλα διαμορφωμένους οι οποίοι διαχωρίζονταν με την υπερκατασκευή με πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος εξαιρετικά μεγάλου πάχους (προφανώς για το κατάλληλο δέσιμο της οικοδομής δεδομένου ότι δεν διαθέτει φέροντα οργανισμό), και έτσι αποτελούσε ένα είδος καταφυγίου όπου προσέτρεχαν οι γείτονες την ώρα των βομβαρδισμών.

Το 1981 συνέβη ο μεγάλος σεισμός που έπληξε και όλο το λεκανοπέδιο. Το σπίτι δεν είχε μεν όπως προαναφέρθηκε κολώνες  και  δοκούς από οπλισμένο σκυρόδεμα, αλλά διαθέτοντας εξαιρετικής ποιότητας και κατασκευής πέτρινη τοιχοποιία, πάχους 50 εκατοστών σε όλη του την ανάπτυξη, σε συνδυασμό με την ειδικά ενισχυμένη πλάκα μπετόν του ισογείου, δεν παρουσίασε κανενός είδους αβαρία. 

Το 1983 οι οικογένειες της Αικατερίνης Ρηγοπούλου και της Έλλης Μαρκοπούλου που κατοικούσαν σε αυτό αποφάσισαν για δικούς τους προσωπικούς λόγους να μετοικίσουν από το σπίτι και εγκαταστάθηκαν οριστικά στον Πειραιά στο Πασαλιμάνι. Το σπίτι κλείστηκε και υπήρχαν συχνές επισκέψεις εκ μέρους τους προκειμένου να ελέγχεται η ασφάλειά του. 




Δυστυχώς σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα από την αναχώρησή τους εμφανίστηκαν τα πρώτα συμπτώματα διαρρήξεων  τα οποία προϊόντος του χρόνου, παρά την αποκατάσταση που έκαναν οι ιδιοκτήτες στις φθορές και καταστροφές, αυτά γίνονταν όλο και συχνότερα και πλέον εκτεταμένα. Από ένα σημείο και μετά ήταν πλέον φύσει αδύνατον να αντιμετωπισθούν.

Αφενός με το πέρασμα του χρόνου αφετέρου σαν αποτέλεσμα των διαρρήξεων που προαναφέρθηκαν, καταστράφηκαν και αντίστοιχα απομακρύνθηκαν σχεδόν στο σύνολό τους όλα εκείνα τα στοιχεία που αντιπροσώπευαν την ταυτότητα του ακινήτου (εσωτερικά και εξωτερικά κουφώματα στο σύνολο σχεδόν των 35 ανοιγμάτων που φέρει η οικοδομή, κάγκελα μπαλκονιών και εξωστών, αρχιτεκτονικές παραστάσεις κεφαλών λεόντων στην πρόσοψη και την κύρια είσοδο, αφαίρεση ακόμα και της κεντρικής σιδερένιας με περίτεχνες παραστάσεις πόρτας της κεντρικής εισόδου). 




Σαν επιστέγασμα όλων αυτών ήλθε και το ΦΕΚ 420 Δ / 15.05.1987, βάσει του οποίου κρίθηκαν ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΑ, 359 κτίρια στον Πειραιά, συμπεριλαμβανομένου και του παρόντος διώροφου κτίσματος επί της οδού Δαβάκη Πίνδου 23 .

Έχοντας συμβεί όσα προαναφέρθηκαν στην παρούσα παράγραφο, οι ιδιοκτήτες προχώρησαν σε υποβολή ενστάσεων προκειμένου να αποχαρακτηρισθεί, εφόσον δεν είχε απομείνει πλέον κανένα αρχιτεκτονικό στοιχείο που να δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό αυτό. Οι ενστάσεις απερρίφθησαν και παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες αποχαρακτηρισμού, το κτίριο παραμένει μέχρι και σήμερα ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ.

Μοναδική πλέον λύση, συναινούσης και της οικονομικής κρίσης, είναι η πώλησή του , διαδικασία την οποία έχουν αποφασίσει  οι σημερινοί κληρονόμοι , όπως ακριβώς έχει συμβεί και με τόσα άλλα παρόμοια κτίσματα που με τον τρόπο αυτό βρέθηκε κάποιο φυσικό πρόσωπο η ακόμα και κάποια εταιρία που το αγόρασε και με την αναστύλωσή του  κατόρθωσε να διασωθεί  και να θυμίζει έστω και υπό μορφή όασης, ανάμεσα από τσιμέντινους όγκους,  κάτι από την παλιά αίγλη του Νέου Φαλήρου………


Κωνσταντίνος Χ. Ρηγόπουλος 
τοπογράφος μηχανικός Ε.Μ.Π.


Όταν ο Ρότσιλντ χόρευε ρεμπέτικο στο Πέραμα



Του Στέφανου Μίλεση

Είναι Αύγουστος του 1957, όταν καταφτάνει στην Ελλάδα ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο ο μεγαλοτραπεζίτης Βαρόνος Αλέν ντε Ρότσιλντ

Μένοντας στο παρασκήνιο των ειδήσεων, ο ίδιος και η οικογένειά του, διέμεναν στο ξενοδοχείο της "Μεγάλης Βρετανίας". Το σχετικό δελτίο τύπου που εκδόθηκε, ανέφερε πως ο Ρότσιλντ με τη σύζυγό του και τα τρία παιδιά του, θα περιόδευαν στα νησιά του Αιγαίου για έναν περίπου μήνα (τον Αύγουστο) ενώ κατά τα μέσα του Σεπτεμβρίου, ο μεγιστάνας θα επέστρεφε στις τραπεζικές επιχειρήσεις του στη Γαλλία.

Ο Αλέν ντε Ρότσιλντ όμως, φαίνεται πως το Σάββατο 3 Αυγούστου 1957, φεύγει από το ξενοδοχείο της Πλατείας Συντάγματος, προκειμένου να μεταβεί στο Πέραμα!

Ο Ρότσιλντ είχε επιλέξει ένα ελληνικό ναυπηγείο του Περάματος, προκειμένου να ναυπηγήσει το μεγαλοπρεπές σκάφος του που έφερε την ονομασία "Σαΐτα"

Επρόκειτο για ένα λαμπρό σκάφος, κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από Έλληνες τεχνίτες 100 τόνων, 23 μέτρων μήκος, αξίας τότε 80 χιλιάδων δολαρίων. 

Ο Αλέν ντε Ρότσιλντ πήγαινε στο Πέραμα προκειμένου να περάσει όλη τη βραδιά του Σαββάτου, σε ένα από τα Κέντρα διασκέδασης που κατά δεκάδες υπήρχαν τότε εκεί. Σε αυτό θα προσέφερε γεύμα στου 40 περίπου τεχνίτες που κατασκεύαζαν τη "Σαΐτα". Τότε ο Ρότσιλντ παρουσία όλων, σύμφωνα με τα άρθρα της εποχής "εθεάθη να χορεύει ελληνικούς λαϊκούς χορούς" περιλαμβανομένου και ρεμπέτικου που ζήτησε ο ίδιος να χορέψει. Η διασκέδαση εξελίχθηκε σε γλέντι πραγματικά "τρικούβερτο" που περιλάμβανε μέχρι και σπάσιμο πιάτων. 

Χαρακτηριστικό της επίσκεψης Ρότσιλντ στην Ελλάδα ήταν, πως ενώ πλήθος δημοσιογράφων παρακολουθούσε τις κινήσεις του, ελάχιστα άρθρα αναφέρονταν σε αυτόν, που συνήθως ήταν μονόστηλα, "χαμένα" μέσα στην γενική ύλη των εφημερίδων.

Ο Αλέν (Alain) ντε Ρότσιλντ, ήταν απευθείας απόγονος του Μάγιερ Άνσελμος, του Εβραίου ιδρυτή του Οίκου Ρότσιλντ στη Φραγκφούρτη που ονομάστηκε Ρότσιλντ, καθώς στα γερμανικά σημαίνει "κόκκινη ασπίδα" που αποτελούσε το οικόσημο της οικογενείας του. Οι πέντε γιοί του ιδρυτή της δυναστείας, είχαν ιδρύσει αντίστοιχα τράπεζες στο Λονδίνο, στη Νάπολη, στη Βιέννη και στο Παρίσι. Ο Αλέν ήταν ο Πρόεδρος της εβραϊκής κοινότητας Γαλλίας και ιδρυτής 19 συναγωγών εκεί. 

Ένας εκ των προγόνων του ο Ναθαναήλ (Νάθαν Μάγιερ) Ρότσιλντ που ήταν ο ένας εκ των πέντε που είχε ιδρύσει τη δική του τράπεζα στο Λονδίνο, ήταν που δάνεισε το Αγγλικό δημόσιο, ώστε να αντεπεξέλθει στον πόλεμο εναντίον του Ναπολέοντα, ενώ ήταν και ο πρώτος που ανακοίνωσε την ήττα του στο Βατερλώ. 


Ο οίκος των Ρότσιλντ θεωρείται ο πιο ισχυρός οργανισμός παγκοσμίως ελέγχοντας την "αφρόκρεμα" των επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο.

Από μεταγενέστερα δημοσιεύματα των εφημερίδων "Ελευθεροτυπία" και "Βήμα" μαθαίνουμε πως το "Ναυπηγείο Ψαρρού" και συγκεκριμένα ο Γιώργος Ψαρρός, ήταν εκείνος που είχε αναλάβει την κατασκευή της θαλαμηγού "Σαΐτα" για λογαριασμό του Γάλλου Βαρόνου. Το ναυπηγείο αυτό με τη μακρά ιστορία, δημιουργήθηκε όταν ο Εμμανουήλ Ψαρρός άφησε το προγονικό ναυπηγείο στη Σύμη και εγκατέστησε ναυπηγείο στον Πειραιά στην περιοχή του Αγίου Διονυσίου. Με την μετεγκατάσταση των ναυπηγείων από την περιοχή του Αγίου Διονυσίου, αυτός όπως και πολλοί άλλοι, μεταφέρθηκαν στο Πέραμα.

Ναυπηγείο στον Άγιο Διονύση πριν τη μεταφορά τους στο Πέραμα

Κάποτε ο Πειραιάς διέθετε πλήθος από ναυπηγεία και καρνάγια, στον Άγιο Διονύσιο αλλά και αλλού όπως στην Ακτή Ξαβερίου.

Στα καρνάγια της Ακτής Ξαβερίου

Για την ιστορία να αναφερθεί πως η θαλαμηγός στη συνέχεια πέρασε στην ιδιοκτησία του σχεδιαστή μόδας Givenchi.

Ο Ρότσιλντ με τη "Σαΐτα" που έφερε σημαία Παναμά, περνούσε πολλά καλοκαίρια στα νησιά του Αιγαίου, όπως τον Αύγουστο το 1968 που καταγράφηκε η παρουσία του στη Μύκονο.   

Πηγές:
Εφημερίδες:
"ΤΑ ΝΕΑ",
"ΕΜΠΡΟΣ", 
"ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ", 
"ΒΗΜΑ",
www.Psarrosyard.gr
https://family.rothschildarchive.org 

1889: Όταν ο Πειραιεύς είχε το 32% του πληθυσμού των Αθηνών! (Του Γ. Λεκάκη)


Ο Σιδηρόδρομος Πειραιώς, Αθηνών, Πελοποννήσου

Γράφει ο συγγραφέας, κ. Γιώργος Λεκάκης,


Η εφημερίς «Εβδομάς» ήταν εβδομαδιαίο κυριακάτικο περιοδικό «γενικού φιλολογικού ενδιαφέροντος». 

Ιδρύθη το 1884 και πρωτοκυκλοφόρησε 4 Μαρτίου, με πρόθεση να κυκλοφορήσει και «περιοδικόν δυνάμενον να τιτλοφορηθεί Ελληνικόν»...

Ξεκίνησε την πρωτοφανή για την Ελλάδα τότε λαογραφική έρευνα. Στόχος της το ζωντάνεμα του «μετακλασικού βίου της Ελλάδος». Διευθυντής του ήταν ο Δημ. Γρ. Καμπούρογλους! 

Από το 1887 πέρασε σε β΄ περίοδο εκδόσεως και την διεύθυνση ανέλαβε ο Ιωάννης Μ. Δαμβέργης. Έγινε σαββατιάτικη εβδομαδιαία «επιθεώρησις κοινωνική και φιλολογική», 12σέλιδος, τρίστηλη (33,5Χ23 εκατ.). Και ήταν πρωτοπόρος ως προς τα ένθετα («μετά Δελτίου»), όπως τα βλέπουμε σήμερα στις κυριακάτικες: Μονή εκόστιζε 10 λεπτά, και μετά του μυθιστορήματος 20! Τα γραφεία της ήταν στην οδό Πανεπιστημίου εν Αθήναις. Τυπωνόταν στο τυπογραφείο Κορίννη και μετά το 1887 στου Λεωνή.

Εφημερίδα "ΕΒΔΟΜΑΣ" 19ης Μαΐου 1890

Στις στήλες της έγραψαν οι διαπρεπέστεροι τότε δημοσιογράφοι και λόγιοι, και είναι κατεσπαρμένες ποικίλες μελέτες τους, φιλολογικές, λογοτεχνικές, κ.ά. Αναφέρω μερικούς: Χ. Άννινος, Ιω. Βαλαβάνης, Α. Καρκαβίτσας, Δ. Κόκκος, Ιω. Κονδυλάκης, Κ. Κρυστάλλης, Γρ. Ξενόπουλος, Π. Πανάς, Αχ. Παράσχος, Ιω. Πολέμης, Αρ. Προβελέγγιος, Γ. Σουρής, Γ. Χατζιδάκις, Χρ. Χρηστοβασίλης, κ.ά.

 Ήταν η εφημερίς που παρουσίασε τον Α. Κάλβο! Θεωρούσε το Βυζάντιο περίοδο «πνευματικού ξεπεσμού και εκφυλισμού». Γι’ αυτό και προοριζόταν «δια τας ανεπτυγμένας τάξεις»… Η εφημερίδα επλήγη από την απαγόρευση της κυκλοφορίας της στις «αλύτρωτες» περιοχές… Τα οικονομικά της έγιναν αβάσταχτα και η εφημερίς έκλεισε (4 Ιουλίου 1892). Σήμερα το «σώμα» της απαρτίζεται από 5 σπουδαίους και αξιολογότατους από πάσης απόψεως τόμους[1]

Στην στήλη «Ειδήσεις της Εβδομάδος», αυτής της εφημερίδος, λοιπόν (αρ φύλλου 20, έτους ζ΄, της β΄ περιόδου, της  19 Μαϊου 1890), διαβάζουμε δυο μικρές ειδήσεις που αφορούν στον Πειραιά:

Η πρώτη έλεγε πως ο εργοστασιάρχης «Πειραιώς, κ. Μακ Δον Τζουάλ» κατασκευάζει παρά τον λιμένα του Πειραιώς ναυπηγείο.

Αλλά η σημαντικωτέρα είδησις που αναγράφεται είναι δημογραφική: Ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της απογραφής του 1889. Βάσει αυτών, ο Πειραιεύς (μαζί με το Νέο Φάληρο) είχε 34.569 κατοίκους, όταν η Αθήνα είχε 107.251 (εκ των οποίων 59.311 άρρενες και 47.940 θήλεις). Δηλ. ο Πειραιεύς είχε το 32,23% του πληθυσμού των Αθηνών!

Τέλος, αναφέρονταν τα δρομολόγια του σιδηροδρόμου Πειραιώς-Αθηνών-Πελοποννήσου, τα οποία για την Ιστορία σας παρουσιάζω κατωτέρω…



19 Μαΐου 1890

Ας κάνουμε ένα άλμα στον χρόνο. Ας διαβάσουμε τους τίτλους των σημαντικότερων ειδήσεων αυτής της εβδομάδος:

Η Αρχαιολογική Εταιρεία θα ξεκινήσει ανασκαφές στο Δίπυλον[2] και πλησίον του Ωρολογίου του Ανδρονίκου του Κυρρήστου, όπου σώζονται «βάσεις και τύμπανα κιόνων»!

 (Σ.σ. Την περασμένη εβδομάδα είχε βρεθεί συλλογή αρχαίων και βυζαντινών νομισμάτων «πλησίον των Σερρών»). Αυτή η «περίφημος συλλογή», που «ανήκε στον Φωτιάδη-πασά» αγοράσθηκε από την ρωσική κυβέρνηση, για το Αρχαιολογικό Μουσείο Πετρουπόλεως!!!

Ο εν Μασσαλία Έλλην, Σ. Ζαφειρόπουλος, οικοδόμησε νυκτερινό άσυλο αστέγων γυναικών!

Οι ετήσιοι γυμναστικοί αγώνες ξεκινούσαν αύριο στο κεντρικό γυμναστήριο παρά τον Ιλισσό (σ.σ. τότε ακόμη υπήρχε το ποτάμι)![3]

Η Ιατρική Σχολή του Πανεπ. Αθηνών αποφάσισε όπως δι’ εξόδων του Πανεπιστημίου μεταβεί εις Παρισίους ο ιατρός Κωστομύρης, για να εκδώσει όσα ιατρικά συγγράμματα Ελλήνων ιατρών ευρίσκονται ακόμη ανέκδοτα σε διάφορες βιβλιοθήκες!

Ο μητροπολίτης Πενταπόλεως Νεκτάριος (σ.σ. τότε ακόμη εκ Σηλυβρίας Θράκης δεν είχε ανακηρυχθεί «άγιος») πρόκειται να προβεί στην έκδοση του έργου του Νεεφ. Βάμβα «Φυσική θεολογία και χριστιανική ηθική» και του Ευγ. Βούλγαρη «Σχεδίασμα περί ανεξιθρησκείας»!

Κυκλοφόρησε το βιβλίο του Γ. Ν. Χατζιδάκι «Περί του Γλωσσικού Ζητήματος εν Ελλάδι». Τιμάται 1 δραχμή![4]



Ο Άιφελ (τότε Έφφελ) πρότεινε την ανέγερση υψηλού πύργου 500 μ., που θα φωτίζεται εξωτερικών με λυχνίες, με κινητήρια δύναμη 100.000 ίππων, για την έκθεση της Κολομβίας!

Ο «Οιδίπους τύραννος» σε θαυμάσια μελοποιία του Μαμπρέ παρεστάθη εκ νέου και με έκτακτη επιτυχία στο θέατρο της «Γαλλικής Κωμωδίας» Παρισίων.

Η ρωσική κυβέρνησις απαγόρευσε στους Εβραίους την δημοσίευση εφημερίδων!

Το νέο μελόδραμα του Π. Τσαϊκόφσκι «Η κόρη του λοχαγού» θα ανεβεί στο αυτοκρατορικό θέατρο της Πετρουπόλεως.[5]

Η ρουμανική κυβέρνησις αποφάσισε πίστωση 15 εκατ. φράγκων για οχύρωση του Βουκουρεστίου!

Ευρέθη στο Σικάγο ηλεκτρική μηχανή προς ραφή ταπήτων, με την οποία αναπληρούντο 130 εργάτες! (σ.σ.: Η βιομηχανική επανάστασις χτύπαγε τα κουδουνάκια, αλλά ποιος άκουγε;)…

Ο Στράους μετά του θιάσου του μεταβαίνει στην Αμερική.

Βιολί εκ του Στραδιβαρίου ονόματι «Μεσσίας» επωλήθη έναντι 7.000 λιρών στερλινών!

Ενώ συγκλονιστικά είναι τα άρθρα της εφημερίδος:

«Βαυαροκρατία και Ελλάς, ήτοι πώς επαιδαγωγήθη η Ελλάς και πώς έπρεπε να παιδαγωγηθεί», υπό του Π. Ι. Χαλκιόπουλου.

«Επιγραφαί ευρεθείσαι στην Κάρυστο Ευβοίας», του Τρ. Ε. Ευαγγελίδου.

«Η Μουχλιώτισσα, η όμορφη κόρη εκ της Ιστορίας των Αθηναίων», του Δ. Γρ. Καμπούρογλου.

Το κομβικό 1890…

Το 1890 ο Δήμος Αθηναίων πρωτοδιεκδίκησε τα κλεμμένα έργα του Φειδία, από τον λόρδο Έλγιν, από τους Άγγλους! Ήταν ο Κ. Ξένος που έφερε το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο Αθηναίων, το οποίο εξέδωσε και ψήφισμα… Δυστυχώς η τότε κυβέρνησις δεν στήριξε το αίτημα…

Το 1890 τελειώνει η μεγάλη ανασκαφή του Παρθενώνος. (Είχε ξεκινήσει το 1885).

Το 1890 ο οίκος Sothebys δημοπρατεί δύο ορειχάλκινα ζαρκάδια! Όλοι θυμήθηκαν τα δύο ορειχάλκινα γλυπτά ελαφάκια, αγνώστου καλλιτέχνου (έργα του 1884;) αριστερά και δεξιά της μαρμαρίνης σκάλας της πλατείας Συντάγματος, η οποία οδηγεί προς την Λεωφ. Αμαλίας…[6]

Το 1890 η Καισαριανή καθιερώνεται ως παραθεριστικό κέντρον πλουσίων αθηναϊκών οικογενειών…

Το 1890 δημιουργείται το Άλσος Κηφισιάς…

Το 1890 ξαναγίνονται ανασκαφές στον Ραμνούντα του Βαλέριου Στάη.[7]

Το 1890 ανακαλύπτονται τα λουτρά του Αμφιαράειου Ωρωπού! Οι Λουτρώνες ή Λουτρά Αμφιάρεια κοινά και για άνδρες και για γυναίκες! Πρωτοποριακόν!

Αλλά στον Πειραιά, τo 1890 στο Πασαλιμάνι χύνονταν τα λύματα της συνεχώς αναπτυσσόμενης πόλεως… Tα λουτρά σταμάτησαν να λειτουργούν! Τα ιστιοφόρα χάνουν την μάχη από τα ατμόπλοια, ο εφοπλισμός αλλάζει όψη, περιουσίες και οικογένειες χάνονται, ενώ άλλες αναδεικνύονται…

Μια εποχή που χάσαμε ανεπιστρεπτί, εξ αιτίας μιας ευρωλαγνείας μας, που θέλαμε να πετάξουμε από πάνω μας τα πατροπαράδοτα και να εγκλωβιστούμε στα «στενά», όπως έλεγαν τότε χλευάζοντας τα «παντελόνια»…




[1] Για περισσότερα, βλ. Γ. Λεκάκη «Ο Τύπος την εποχή του Πλ. Δρακούλη», εισήγησή του σε Συνέδριο για τον Πλ. Δρακούλη, που έγινε στην Ιθάκη, 2015.
[2] Είχαν γίνει και το 1864.
[3] Για την ιστορία, το ίδιο έτος στην Σμύρνη ιδρύθηκε το μουσικό και αθλητικό σωματείο «Ορφεύς Σμύρνης» και ο ιστορικότερος ελληνικός αθλητικός-γυμναστικός σύλλογος ο «Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης»!
[4] Προς κατανόησιν του έτους: Δημοσιεύθηκε και το «Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ» του Όσκαρ Ουάιλντ, αλλά και «Η Πείνα» του Κ. Χάμσουν, και ο «Σιρανό ντε Μπερζεράκ» του Ε. Ροστάν, και η «Σονάτα Κρόιτσερ» του Λ. Τολστόι, κ.ά.
[5] Για την Ιστορία: Και «Η ωραία κοιμωμένη του δάσους» και η όπερα «Ντάμα πίκα» του ιδίου. Και η όπερα «Πρίγκηψ Ιγκόρ» του Αλ. Μποροντίν (που ολοκληρώθηκε από τον Ρίμσκι-Κόρσακοφ) και η όπερα «Καβαλερία Ρουστικάνα» του Π. Μασκάνι.
[6] Βλ. καθηγητή ΕΜΠ Λ. Λαμέρα «Χωροθετικόν διάγραμμα γλυπτών Δήμου Αθηναίων», έκδ. ΕΜΠ, 1975. Και Ζ. Αντωνοπούλου «Τα γλυπτά της Αθήνας, 1834-2004», εκδ. Ποταμός.
[7] Είχαν γίνει και το 1880 από τον Δημήτριο Φίλιο, στο φρούριο και στον ταφικό περίβολο του Ιεροκλέους.

Ο Όρμος του Τηλεγράφου (Κανελλόπουλου)

Στο βάθος διακρίνονται οι κολώνες του εναέριου σύρματος του τηλεγράφου, που ξεκινούν από τον έρημο ακόμα όρμο της Πειραϊκής Χερσονήσου, μεταφέροντας το σήμα που παραλαμβάνουν από την υποθαλάσσια σύνδεση. Οι τηλεγραφικές γραμμές, περνούν δίπλα από τον Σηματογραφικό Σταθμό Πειραιώς που δεσπόζει σε ένα από τα ψηλότερα σημεία της σημερινής Καλλίπολης  (πάνω από την Πλατεία Σερφιώτου, στο μικρή οδό Κρυστάλλη) και συνεχίζουν την πορεία τους προς το εμπορικό Λιμάνι του Πειραιά, προς το Τηλεγραφείο που ευρισκόταν επί της Ακτής Μιαούλη, κοντά στην Βασιλική Αποβάθρα και από εκεί στην Αθήνα. 

Στο κάτω μέρος της φωτογραφίας, βλέπουμε το παλαιό κτήριο του Ζαννείου Νοσοκομείου με τον πρώτο  Ναό των Αγίων Αναργύρων στο πίσω μέρος του.


Του Στέφανου Μίλεση

Οι μαθητές του 1863, που φοιτούν στις ανώτερες τάξεις των Γυμνασίων, πληροφορούνται σε όλη την Ελλάδα από το βιβλίο της φυσικής τους ("Στοιχεία Φυσικής" του Β. Λάκωνος), πως:

 "Ο τηλεγραφικός αγωγός δύναται να διέλθει υπό την γη ή δια του πυθμένος των θαλασσών, αλλά τότε τα σύρματα πρέπει να είναι κεκαλυμμένα υπό απομονωτικού στρώματος εκ γουταπέρκας. Υποβρυχίων συρμάτων γίνεται χρήσις μεταξύ τόπων κεχωρισμένων απ΄ αλλήλων δια θαλάσσης. Τοιούτον είναι του εκ Πειραιώς εις Σύρον."


Το πόντισμα τηλεγραφικού καλωδίου μεταξύ Πειραιά και Σύρου στις 26 Νοεμβρίου του 1858, αποτελεί ένα μέγα ιστορικό γεγονός. Καθώς η σύνδεση με τη Σύρο, εξασφάλιζε αυτόματα και τη σύνδεση με το εξωτερικό. Κι αυτό, καθώς υπήρχε ήδη από το 1856 ποντισμένο τηλεγραφικό καλώδιο μεταξύ Σύρου - Χίου. Η Χίος την εποχή εκείνη, βρισκόταν στην κατοχή των Τούρκων, ενώ η Σύρος ήταν ακόμη το εμπορικό και ναυτικό κέντρο της Ελλάδας. Συνεπώς μια επέκταση προς Πειραιά της υπάρχουσας σύνδεσης, εξασφάλιζε την επικοινωνία με το εξωτερικό διαμέσου της Τουρκίας. 

Αυτή η νέα πραγματικότητα, τρανή απόδειξη της ανατέλλουσας τεχνολογίας, περιλαμβανόταν στην διδακτέα ύλη των ελληνικών σχολείων τα αμέσως επόμενα χρόνια. Η σύνδεση αυτή όμως, αν και εξετέλεσε το δυσκολότερο μέρος, που ήταν η καταβύθιση του υποθαλάσσιου καλωδίου, δεν προχώρησε όπως έπρεπε, καθώς μόλις το καλώδιο βγήκε στον όρμο του Πειραϊκού Ακρωτηρίου (σημερινός όρμος Σχολής Ναυτικών Δοκίμων) δεν μπόρεσε να συνεχίσει την εναέρια διαδρομή του για δύο κυρίως λόγους. 

Ο πρώτος είχε να κάνει με το γεγονός, πως ο χειμώνας τη χρονιά εκείνη ήταν δριμύτατος και στον μικρό όρμο, δεν υπήρχε ούτε ένας οικίσκος εντός του οποίου τα συνεργεία θα μπορούσαν να καταφύγουν με αποτέλεσμα την διακοπή των εργασιών. 
Ο δεύτερος ήταν το ίδιο το καλώδιο!

Μέγας δωρητής του καλωδίου εκ γουταπέρκας υπήρξε ο Κ. Τοσίτσας ο οποίος φρόντισε για την εισαγωγή του και την αποθήκευσή του στο Τελωνείο Πειραιώς. Με αυτό το σύρμα έπρεπε να γίνει η σύζευξη από τον μικρό όρμο της Πειραϊκής μέχρι το Ταχυδρομείο Πειραιώς. Όταν όμως αυτό έγινε, ο τηλέγραφος δεν λειτούργησε αλλά παρέμεινε βουβός. Όλοι υποψιάστηκαν πως το πρόβλημα ήταν στο καταβυθισμένο καλώδιο. Μετά από πολλούς ελέγχους, αποδείχθηκε πως το πρόβλημα υπήρχε στο εναέριο καλώδιο του Τοσίτσα. Ο Γερμανικός μηχανικός από τη Σύρο που έσπευσε να εξετάσει το καλώδιο του Πειραιώς "εβεβαίωσε το υπουργείον ότι ο υποβρύχιος τηλέγραφος δεν έχει την ελαχίστην βλάβην και αν υπάρξει τις έλλειψις, πρέπει να υπάρχει εις τον τηλέγραφον της ξηράς". Αυτός "έπεμψεν εις Πειραιά πρόσωπον τι το οποίον λογίζεται παρ΄ ημίν ως έχον τηλεγραφικάς γνώσεις".

Πράγματι, ο τεχνικός από τη Σύρο, αποδείχθηκε πως είχε δίκιο. Τη χρονιά εκείνη, είχε πυρποληθεί το Τελωνείο Πειραιώς, καθώς με δικαστική παρέμβαση, διατάχθηκε έλεγχος των εμπορευμάτων που φυλάσσονταν στις αποθήκες του. Και ο έλεγχος αυτός φυσικά, θα έδειχνε το μέγεθος των κλοπών που συστηματικά λάμβανε χώρα. Έτσι προκειμένου η καταμέτρηση να ματαιωθεί, το Τελωνείο Πειραιώς πυρπολήθηκε
Από τη φωτιά, καταστράφηκαν ολοσχερώς τα φυλασσόμενα εμπορεύματα  μεταξύ των οποίων και το καλώδιο της δωρεάς του Τοσίτσα. 


Πως πρέπει να μετασχηματισθεί το Τελωνείο Πειραιώς διερωτάται η κοινή γνώμη μέσω της εφημερίδας "ΤΟ ΑΣΤΥ", ακόμη και το 1887, ώστε να σταματήσουν οι κλοπές, οι λεηλασίες και η υφαρπαγή των προϊόντων που αναμένουν τον εκτελωνισμό στους χώρους του.
Τα εμπορεύματα στο Τελωνείο Πειραιώς, χρόνια αργότερα, το 1929


Σε μια προσπάθεια να μετριασθεί το μέγεθος της καταστροφής, δηλώθηκε πως το καλώδιο της δωρεάς είχε διαφύγει της πυράς.

Όμως η πραγματικότητα ήταν διαφορετική, καθώς το καλώδιο είχε υποστεί τόσο σοβαρές καταστροφές, που επί της ουσίας ήταν άχρηστο. Μόνο όταν διαπιστώθηκε η καταστροφή του, το Υπουργείο Εσωτερικών ενέκρινε έκτακτη πίστωση 600.000 δραχμών, που πέρασε τόσο από τη Βουλή όσο και από τη Γερουσία και έγινε νόμος, που υπογράφηκε από τον ίδιο τον Βασιλιά Όθωνα. Με την πίστωση αυτή έγινε η αντικατάσταση του εναερίου καλωδίου που θα μετέφερε το σήμα του τηλεγράφου από τον μικρό όρμο μέχρι τον σταθμό εκπομπής και λήψης που ήταν το Ταχυδρομείο Πειραιώς. 

Μέρος της πίστωσης αυτής χρησιμοποιήθηκε και για την κατασκευή μικρού οικίσκου διαμονής των τεχνικών και του φύλακα του καλωδίου. Έτσι ήταν γραφτό ο μικρός όρμος να αποκτήσει οικίσκο προστασίας με νόμο από την ίδια την Αμαλία! 

Και όταν ένας μικρός όρμος γίνεται αντικείμενο νομοθετικού έργου, αποτελεί αιτία προσδιορισμού της ονομασίας του. Έτσι από τότε ο μικρός όρμος της Πειραϊκής χερσονήσου θα ονομαστεί, "Όρμος του Τηλεγράφου".  

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων δεν είχε κάνει ακόμη την εμφάνισή της στον μικρό όρμο. Όταν το 1891 πέθανε ο Π. Βασσάνης άφησε κληροδότημα στο Ελληνικό Κράτος 500 χιλιάδες χρυσά φράγκα για την ανέγερση Ναυτικής Σχολής. Στις 10 Μαρτίου του 1901 έγινε η τελετή τοποθέτησης του θεμέλιου λίθου του υπέρλαμπρου κτηρίου που σήμερα δεσπόζει στη Πειραϊκή Χερσόνησο. Η ανέγερση τελείωσε το 1904 και οι Δόκιμοι εγκαταστάθηκαν σε αυτή τον Οκτώβριο του 1905. Ενώ από το 1884 που συστάθηκε η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων μέχρι το 1905 λειτουργούσε είτε πάνω σε πλοία (Φρεγάτα "ΕΛΛΑΣ") είτε στα κτήρια του Φεράλδη (όπως έμειναν να αποκαλούνται) στον Πειραιά. 


Η έναρξη λειτουργίας της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων στο κτήριο του ευεργέτη Π. Βασσάνη, δημιουργεί νέα πραγματικότητα για τον μικρό όρμο. Τη θέση του παλαιού ξύλινου οικίσκου, καταλαμβάνει τώρα το λεμβαρχείο της Σχολής 


Τα κτήρια του ευεργέτη Π. Βασσάνη οικοδομήθηκαν στην Πειραϊκή Χερσόνησο, δίπλα στον μικρό όρμο του Τηλεγράφου.
Η γύρω περιοχή μέχρι τότε, ήταν έρημη και ακατοίκητη.

Το 1859 λοιπόν έγινε η εναέρια σύνδεση του μικρού όρμου με το Τηλεγραφείο Πειραιώς και από εκεί με το Τηλεγραφείο Αθηνών.

Και επειδή τα υποβρύχια καλώδια μόλις εμφανίζονταν στον Πειραιά μεταβάλλονταν σε εναέρια (πρώτη φωτογραφία ανάρτησης), λίγους μήνες μετά τη λειτουργία τους άρχισαν να παρουσιάζουν πλήθος προβλημάτων, με αποτέλεσμα κάθε τόσο η γραμμή να κόβεται. Εκτεθειμένα σε κοινή θέα έλκυαν την προσοχή των μεθυσμένων ή άλλων που δεν είχαν μάθει να συνυπάρχουν με ξύλινες κολώνες πάνω στις οποίες αιωρούνταν καλώδια. 

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Βασίλισσα Αμαλία να εκδώσει Διάταγμα (η Αμαλία ήταν γνωστό πως υπέγραφε αυθημερόν τα Διατάγματα, που έφεραν τη σημείωση "εν ονόματι του Βασιλέως", όταν ο Όθωνας βρισκόταν σε ταξίδι στο εξωτερικό). 


1930 και η παράλια διαδρομή στην Ακτή παραμένει σχεδόν έρημη


Με το Διάταγμα αυτό που φέρει ημερομηνία 29 Αυγούστου 1861, προβλέπεται η φύλαξη της γραμμής Πειραιώς - Αθηνών από δύο πεζούς φύλακες, για την αποτροπή τέτοιων πράξεων. Την ίδια χρονιά η Τηλεγραφική υπηρεσία ενώνεται με την Ταχυδρομική και δημιουργείται η "ΤΤ" (το τρίτο "Τ", αυτό της τηλεφωνίας, θα προστεθεί το 1892 για να γίνει το γνωστό "ΤΤΤ" οι υπάλληλοι της οποίας θα ονομάζονται "τριατατικοί"). 

Όμως παρά τη μέριμνα για φύλακες της τηλεγραφικής γραμμής ώστε να εξασφαλίζεται η συνεχής λειτουργίας της, ο τηλέγραφος πολύ σύντομα ήταν περισσότερο ανενεργός παρά ενεργός. Κι αυτό, καθώς μόλις σε διάστημα δύο (2) ετών, η θάλασσα, τόσο χρόνο απαιτούσε, κατέστρεφε με διάβρωση τα ποντισμένα με τόσο κόπο καλώδια. 

Ο Άγγελος Κοσμής αναφέρει πως στο Λιμανάκι του Τηλεγράφου, (μετέπειτα γνωστό ως όρμος Σχολής Ναυτικών Δοκίμων), ζούσε ένας γέρος με κάτασπρη γενειάδα, παλιός θαλασσινός που δεν ήθελε παρέα με κανέναν. Οι περίοικοι τον γνώριζαν και δεν τον ενοχλούσαν, ήταν ο γνωστός σε όλους Βουδούρης. 

Το λιμανάκι του Τηλεγράφου, από το 1878 θα συγκεντρώσει όλα τα θαλάσσια σύρματα επικοινωνίας, που πολλά μαζί όπως έβγαιναν από τη θάλασσα, εισέρχονταν σε ένα μικρό οικίσκο, του φύλακα, που δεν είναι άλλος από το γνωστό οικίσκο της Βασίλισσας Αμαλίας. Τη διαχείριση πλέον θα αναλάβει η εταιρεία "Eastern".

Ο μικρός και άλλοτε γραφικός όρμος από το 1905 και μετά θα καλύπτει πλέον τις ανάγκες εκπαίδευσης της Σ.Ν.Δ. με το ιστορικό λεμβαρχείο του και τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις.  






Πηγές:

-    Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής (1858-1859).
- Στοιχεία Φυσικής εις χρήσιν των εν τοις Γυμνασίοις διδασκομένων. (Υπό Β. Λάκωνος. 1863).
- Άγγελου Κοσμή, Περασμένα κι αλλοτινά, Φιλολογικές Αναμνήσεις 1936.
- Σ.Ν.Δ. 100 χρόνια στον Πειραιά - Έκδοση Π.Ν.


   

Στον όρμο του Λουβιάρη (Σκαφάκι)



Του Στέφανου Μίλεση

Ένας κόλπος στην Πειραϊκή Ακτή, που σχηματίζει ένα τέλειο παραλληλόγραμμο, επικράτησε μέχρι σήμερα να αποκαλείται "Σκαφάκι"

Ωστόσο αν ανατρέξουμε ακόμη παλαιότερα, πριν ακόμη ο όμορφος κόλπος γίνει γνωστός με αυτές τις ονομασίες, καλείτο "Λιμανάκι του Λουβιάρη" ή "Όρμος του Λουβιάρη", που χάριν συντομίας μετατράπηκε σταδιακά "στου Λουβιάρη".

Ο Λουβιάρης κατά τον Άγγελο Κοσμή στις περίφημες Φιλολογικές του αναμνήσεις, του 1936, ήταν ένας λεπρός που έζησε εκεί το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ο οποίος ευρισκόμενος σε πλήρη απελπισία λόγω της απόκοσμης εμφάνισής του, αποτέλεσμα της ασθενείας του, αποτραβήχτηκε στο απόμερο και ερημικό μέρος της Πειραϊκής Ακτής. Μάζεψε βράχια και σπασμένους λίθους που βρίσκονταν σκόρπιοι στον μικρό βραχώδη όρμο, απομεινάρια των αρχαίων τειχών του Κόνωνα και έφτιαξε ένα μικρό λιθόσπιτο. Σε αυτό έζησε για πολλά χρόνια, ταυτίζοντας την περιοχή με το όνομά του. Μέχρι και πριν από τον πόλεμο του 1940, όταν τα σχολεία του Πειραιά έκαναν τις εκδρομές τους εκεί, στην Πειραϊκή, ακολουθώντας το στενό χωμάτινο δρόμο που οδηγούσε στους όρμους της Ακτής, τα παιδιά γνώριζαν πως μέσα σε ένα αυλάκι που σχημάτιζαν τα βράχια του όρμου, θα συναντούσαν ένα σωρό από πέτρες, στον οποίο δεν έπρεπε να πλησιάσουν. Ήταν η αλλοτινή κατοικία "του Λουβιάρη", δηλαδή η κατοικία του λεπρού!  




Μη ξεχνάμε πως η Πειραϊκή την εποχή εκείνη ήταν ένα αφιλόξενο, ερημικό μέρος που όποιος πλησίαζε, κινδύνευε να πέσει θύμα ληστών και άλλων κακοποιών, που συχνά κατέφευγαν εκεί για να ξεφύγουν από τις διωκτικές αρχές. Άλλωστε και ο λήσταρχος Χρήστος Νάτσιος (ο γνωστός Νταβέλης) εκεί είχε καταφύγει μετά την απαγωγή του Γάλλου Λοχαγού Μπερτώ, τη νύχτα της 23ης Μαΐου 1855. Αλλά και αργότερα εκεί βρήκαν το πεταμένο χρηματοκιβώτιο της πλωτής γερμανικής φυλακής "Λορελάϋ" που το 1902 είχε καταφτάσει για επισκευή στο Ναυπηγείο του Βασιλειάδη.

Έτσι και ο άτυχος Λουβιάρης (Λεπρός) επέλεξε ένα από τα πολλά σπήλαια της ερημικής ακτής, για να στήσει το δικό του "βασίλειο". Ο Λουβιάρης ταύτισε την παρουσία του στην ερημική ακτή τόσο, ώστε όταν αλιείς ή πεζοπόροι ήθελαν να προσδιορίσουν το συγκεκριμένο σημείο το αποκαλούσαν ως "όρμο του Λουβιάρη".

Η ονομασία "Λουβιάρης" δεν απαντάται μόνο σε αυτόν τον μικρό όρμο της Πειραϊκής χερσονήσου αλλά και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας όπου έζησε κάποτε λεπρός. Γιατί "Λουβιάρη" αποκαλούσαν τα παλαιά τα χρόνια κάθε λεπρό.  




Βέβαια ο συγκεκριμένος "Λουβιάρης" (λεπρός) σε καμία περίπτωση δεν φανταζόταν ότι το όνομά του θα αποτελέσει τοπωνύμιο και ειδικά ότι θα αναφερθεί και σε νόμο του ελληνικού κράτους! Συγκεκριμένα αναφέρεται στο Νόμο 3148 της 29ης Ιουλίου του 1924 που υπέγραψε ο τότε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Παύλος Κουντουριώτης, με τον οποίο παραχωρήθηκε έκταση 150.000 τ.μ. που ανήκε στο Δημόσιο, με σκοπό την δημιουργία της προσφυγικής συνοικίας της Νέας Καλλίπολης. Στο νόμο αυτό "Περί παραχωρήσεως γηπέδων του Δημοσίου, επί της Πειραϊκής Χερσονήσου, προς εγκατάσταση Συνοικισμού Προσφύγων", αναφέρεται ρητώς πως η συνοικία θα δημιουργηθεί πάνω ακριβώς από τον όρμο του Λουβιάρη στην Πειραϊκή.

Όμως του λιμανάκι του Λουβιάρη δεν έγινε γνωστό από το νόμο του Κουντουριώτη, αλλά από τους χασικλήδες που σύχναζαν μετέπειτα στις σπηλιές του αλλά και από τους αυτοκτονούντες καθώς ήταν τόπος της προτιμήσεώς των, καθώς πήγαιναν εκεί για να πέσουν στη θάλασσα από τους βράχους του.


Στα βράχια της Πειραϊκής 1935

Ακόμη και μέχρι το 1898 ήταν περιοχή απλησίαστη και όταν κάποιος Βάσος Σοροβίγκας τόλμησε να ανοίξει μετά του Σκουλούδη (σημερινό αντικαρκινικό νοσοκομείο "Μεταξά") μια παράγκα για εξοχικό κέντρο, δεν άργησε να βρεθεί σκοτωμένος, από εκείνους που δεν ήθελαν η Πειραϊκή να χάσει το απρόσιτο του χαρακτήρα της. Λόγω έλλειψη δρόμου (ο παραλιακός που σήμερα υπάρχει ήταν ένα χωμάτινο μονοπάτι), όσοι ήθελαν για κάποιο λόγο να προσεγγίσουν κάποιο σημείο της Πειραϊκής, πλήρωναν τα λεγόμενα "βαρκαδιάτικα"

Ο όρμος του Λουβιάρη (το γνωστό Σκαφάκι), είναι σήμερα ο ένας από τους τρεις κόλπους της Πειραϊκής Ακτής. Λίγο πιο κάτω από τον όρμο του Λουβιάρη βρίσκεται ο όρμος της Αφροδίτης (Μπαϊκούτση ή Μπαϊκούτσι) και αμέσως μετά ο όρμος της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων (Λιμανάκι του Τηλεγράφου). 


Δεκαετία εβδομήντα, όταν το Σκαφάκι όπως και όλη η Πειραϊκή χρησιμοποιείτο για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων


Στο λιμανάκι του Τηλεγράφου, ζούσε ένας γέρος με κάτασπρη γενειάδα, παλιός θαλασσινός, που επίσης δεν ήθελε παρέα με κανέναν. Οι περίοικοι τον γνώριζαν και δεν τον ενοχλούσαν ήταν ο Βουδούρης. Το λιμανάκι του Τηλέγραφου (Τηλεγράφου τον έλεγαν τότε) συγκεντρώνονταν τα θαλάσσια σύρματα επικοινωνίας με τα νησιά του Σαρωνικού. Έβγαινα πολλά μαζί από τη θάλασσα και εισέρχονταν συγκεντρωμένα σε ένα μικρό οικίσκο που πάντοτε υπήρχε φύλακας.



Διαβάστε επίσης:

Η δράση του Νταβέλη στον Πειραιά (1855)







"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"