Ο Ανδριάντας του δημότη Πειραιώς Ελευθερίου Βενιζέλου

Ο Ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου στην αρχική του θέση,
στην πλατεία ανάμεσα στο Δημοτικό Θέατρο και στο ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης


του Στέφανου Μίλεση

Απέναντι από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς, σε εκείνη τη μικρή αλλά πλούσια δενδροφυτεμένη πλατεία, που μεσολαβούσε μέχρι πριν αρχίσουν τα έργα για το μετρό, ανάμεσα στο θέατρο και στο ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, έγιναν  στις 4 Μαΐου 1978 τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Ελευθερίου Βενιζέλου


Ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου την ημέρα των αποκαλυπτηρίων του (4 Μαΐου 1978)
στην αρχική του θέση


Ο ανδριάντας του πολιτικού αυτού άνδρα αποτελούσε δωρεά του Πειραιολάτρη και γνωστού για τις δωρεές του στον Πειραιά, Ιωάννη Αλ. Μελετόπουλου και είναι έργο του γλύπτη Ι. Κανακάκη. Η απόφαση του Ιωάννη Μελετόπουλου πάρθηκε όταν το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιά είχε λάβει την απόφαση από τον Οκτώβριο του 1973 να ανεγείρει ανδριάντα στον Βενιζέλο, καθώς ήταν δημότης Πειραιώς και παρότι είχε παρέλθει η πενταετία, η απόφαση δεν είχε υλοποιηθεί. Μάλιστα στην απόφαση αυτή το Δημοτικό Συμβούλιο προέβλεπε και δαπάνη ενός εκατομμυρίου δραχμών για τη φιλοτέχνηση του ανδριάντα. 

Ο Ιωάννης Μελετόπουλος, εκτός όλων των υπηρεσιών που είχε προσφέρει στον Πειραιά στον τομέα του πολιτισμού, είχε δωρίσει τα τρία γλυπτά σημαντικών προσωπικοτήτων για τον Πειραιά, έκαστο εκ των οποίων αντικατόπτριζε τη δική του εποχή.


Ο Ιωάννης Μελετόπουλος στα εγκαίνια το 1978. Πίσω ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου
σκεπασμένος ακόμη με την ελληνική Σημαία 


Ο ανδριάντας του Θεμιστοκλή, έγινε καθώς ήταν ο πρώτος που αντιλήφθηκε την αξία του Πειραιά ως λιμένα από την αρχαιότητα ακόμη. Ακολούθως δωρήθηκε η προτομή του Μιαούλη, προσωπικότητας της εποχής της επανάστασης και του ναυτικού αγώνα. Τέλος ο δωρήθηκε και ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου καθώς ήταν εκείνος που επέλεξε την πόλη του Πειραιά για να γίνει δημότης της, όταν άφησε για πάντα την Κρήτη. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος έγινε δημότης Πειραιώς από το 1912.


Ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατέρχεται στον Πειραιά προκειμένου να ασκήσει τα εκλογικά του δικαιώματα
(Ημερομηνία: 9 Φεβρουαρίου 1914)


Ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου έχει ύψος 2,95 μ. ενώ μαζί με το βάθρο του φτάνει τα 5,45 μέτρα. Φέρει το δεξί του πόδι μπροστά δείχνοντας ταυτόχρονα με το δεξί του χέρι την επιλογή του. Η κίνηση αυτή προτιμήθηκε καθώς ο Βενιζέλος είχε ταυτιστεί με αποφασιστικές επιλογές και πορεία σταθερά εμπρός. 


Ο ανδριάντας στο εργαστήριο του γλύπτη Ιωάννη Κανακάκη.
Εδώ φαίνεται καθαρά ο βηματισμός μπροστά καθώς και η σταθερή προσήλωση σε μια κατεύθυνση.


Το βάθρο από τη μια πλευρά αναγράφει "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος", ενώ από την άλλη βρίσκεται χαραγμένο ένα ομοίωμα σημειώματος που έγραψε ο Βενιζέλος την ημέρα της αναχωρήσεώς του από την Κρήτη για την Αθήνα, στις 5 Σεπτεμβρίου 1910. Αυτό το σημείωμα το είχε παραδώσει στον Αλέξανδρο Ραγκαβή καθώς και εκείνος τον συντρόφευε σε εκείνο το ταξίδι. Το χάραγμα επί του βάθρου του ανδριάντα, που μεταξύ άλλων αποδίδει και το γραφικό χαρακτήρα του πολιτικού ανέγραφε: 

"ΑΙΕΝ ΑΡΙΣΤΕΥΕΙΝ,
 Χαλέπα, 5 Σεπτεμβρίου 1910, 
Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος" 

Ο Ιωάννης Α. Μελετόπουλος εκτός από πειραιολάτρης υπήρξε και μέγα ευεργέτης του Ιστορικού και Εθνολογικού Μουσείου, ενώ ο γλύπτης Ι. Κανακάκης επιλέχθηκε μεταξύ άλλων καθώς ήταν Κρητικός. 

Την ημέρα των αποκαλυπτηρίων του ανδριάντα του Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου στον Πειραιά ο Δήμος ανακοίνωσε την καθιέρωση δύο ετήσιων εορτών, που ονομάσθηκαν "Θεμιστόκλεια" (προς τιμή του Θεμιστοκλή) και "Ελευθέρια" (προς τιμή του Ελ. Βενιζέλου) αντίστοιχα για τις οποίες προβλεπόταν διενέργεια θεατρικών παραστάσεων, αθλητικών εκδηλώσεων, διαγωνισμούς και διάφορες εκθέσεις έργων.  


Με την Έλενα Σκυλίτση - Βενιζέλου στον Πειραιά το 1933


Τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα έγιναν όπως προαναφέραμε στις 4 Μαΐου 1978 που ήταν ημέρα Πέμπτη (στις 11 π.μ.) από τον Υπουργό Ναυτιλίας Εμμανουήλ Κεφαλογιάννη παρουσία του ιδίου του δωρητή. Για να τοποθετηθεί ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου χρειάστηκε πρώτα να απομακρυνθεί η προτομή του ιατροφιλοσόφου Θεόδωρου Αφεντούλη η οποία είχε στηθεί στο ίδιο σημείο κατά τις πρώτες μέρες κήρυξης του ελληνοιταλικού πολέμου από τον τότε Δήμαρχο Πειραιώς Μιχάλη Μανούσκο.

Σήμερα δυστυχώς ο ανδριάντας του Ελ. Βενιζέλου έχει μεταφερθεί, λόγω των έργων του μετρό, στην Πλατεία Κοραή. Η επιλογή της θέσης ήταν άστοχη, καθώς λόγω των τεραστίων διαστάσεων που έχει ο ανδριάντας, επικρατεί της μικρής προτομής του Αδαμαντίου Κοραή που βρίσκεται ακριβώς στην απέναντι πλευρά της πλατείας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προκαλεί την απορία σε όσους δεν γνωρίζουν (επισκέπτες κ.ο.κ.) για το πώς είναι δυνατόν σε μια Πλατεία που φέρει το όνομα Κοραή, να δεσπόζει ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου. 


Ο Βενιζέλος με τον Ρουμάνο Θεατρικό Συγγραφέα Ευγένιο Ιονέσκο το 1914, εξέρχονται του Σιδηροδρομικού Σταθμού Πειραιώς


Η ταπεινή μου άποψη θα ήταν ότι ο ανδριάντας εφόσον ήταν υποχρέωση να μετακινηθεί εκ της αρχικής του θέσης, θα έπρεπε να τοποθετηθεί στην αριστερή πλευρά της Αγίας Τριάδας, έξω δηλαδή από το πρώην ξενοδοχείο "Παρθενών" (οικία Καλαμάρη, συμβολή των οδών Εθνικής Αντιστάσεως και Μακράς Στοάς), το οποίο χρησιμοποιούσε ο Βενιζέλος ως προεκλογικό του κέντρο, ενώ από εκεί έβγαλε και πολλούς λόγους προς τους ψηφοφόρους του.

  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"