Στον όρμο του Λουβιάρη (Σκαφάκι)



Του Στέφανου Μίλεση

Ένας κόλπος στην Πειραϊκή Ακτή, που σχηματίζει ένα τέλειο παραλληλόγραμμο, επικράτησε μέχρι σήμερα να αποκαλείται "Σκαφάκι"

Ωστόσο αν ανατρέξουμε ακόμη παλαιότερα, πριν ακόμη ο όμορφος κόλπος γίνει γνωστός με αυτές τις ονομασίες, καλείτο "Λιμανάκι του Λουβιάρη" ή "Όρμος του Λουβιάρη", που χάριν συντομίας μετατράπηκε σταδιακά "στου Λουβιάρη".

Ο Λουβιάρης κατά τον Άγγελο Κοσμή στις περίφημες Φιλολογικές του αναμνήσεις, του 1936, ήταν ένας λεπρός που έζησε εκεί το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ο οποίος ευρισκόμενος σε πλήρη απελπισία λόγω της απόκοσμης εμφάνισής του, αποτέλεσμα της ασθενείας του, αποτραβήχτηκε στο απόμερο και ερημικό μέρος της Πειραϊκής Ακτής. Μάζεψε βράχια και σπασμένους λίθους που βρίσκονταν σκόρπιοι στον μικρό βραχώδη όρμο, απομεινάρια των αρχαίων τειχών του Κόνωνα και έφτιαξε ένα μικρό λιθόσπιτο. Σε αυτό έζησε για πολλά χρόνια, ταυτίζοντας την περιοχή με το όνομά του. Μέχρι και πριν από τον πόλεμο του 1940, όταν τα σχολεία του Πειραιά έκαναν τις εκδρομές τους εκεί, στην Πειραϊκή, ακολουθώντας το στενό χωμάτινο δρόμο που οδηγούσε στους όρμους της Ακτής, τα παιδιά γνώριζαν πως μέσα σε ένα αυλάκι που σχημάτιζαν τα βράχια του όρμου, θα συναντούσαν ένα σωρό από πέτρες, στον οποίο δεν έπρεπε να πλησιάσουν. Ήταν η αλλοτινή κατοικία "του Λουβιάρη", δηλαδή η κατοικία του λεπρού!  




Μη ξεχνάμε πως η Πειραϊκή την εποχή εκείνη ήταν ένα αφιλόξενο, ερημικό μέρος που όποιος πλησίαζε, κινδύνευε να πέσει θύμα ληστών και άλλων κακοποιών, που συχνά κατέφευγαν εκεί για να ξεφύγουν από τις διωκτικές αρχές. Άλλωστε και ο λήσταρχος Χρήστος Νάτσιος (ο γνωστός Νταβέλης) εκεί είχε καταφύγει μετά την απαγωγή του Γάλλου Λοχαγού Μπερτώ, τη νύχτα της 23ης Μαΐου 1855. Αλλά και αργότερα εκεί βρήκαν το πεταμένο χρηματοκιβώτιο της πλωτής γερμανικής φυλακής "Λορελάϋ" που το 1902 είχε καταφτάσει για επισκευή στο Ναυπηγείο του Βασιλειάδη.

Έτσι και ο άτυχος Λουβιάρης (Λεπρός) επέλεξε ένα από τα πολλά σπήλαια της ερημικής ακτής, για να στήσει το δικό του "βασίλειο". Ο Λουβιάρης ταύτισε την παρουσία του στην ερημική ακτή τόσο, ώστε όταν αλιείς ή πεζοπόροι ήθελαν να προσδιορίσουν το συγκεκριμένο σημείο το αποκαλούσαν ως "όρμο του Λουβιάρη".

Η ονομασία "Λουβιάρης" δεν απαντάται μόνο σε αυτόν τον μικρό όρμο της Πειραϊκής χερσονήσου αλλά και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας όπου έζησε κάποτε λεπρός. Γιατί "Λουβιάρη" αποκαλούσαν τα παλαιά τα χρόνια κάθε λεπρό.  




Βέβαια ο συγκεκριμένος "Λουβιάρης" (λεπρός) σε καμία περίπτωση δεν φανταζόταν ότι το όνομά του θα αποτελέσει τοπωνύμιο και ειδικά ότι θα αναφερθεί και σε νόμο του ελληνικού κράτους! Συγκεκριμένα αναφέρεται στο Νόμο 3148 της 29ης Ιουλίου του 1924 που υπέγραψε ο τότε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Παύλος Κουντουριώτης, με τον οποίο παραχωρήθηκε έκταση 150.000 τ.μ. που ανήκε στο Δημόσιο, με σκοπό την δημιουργία της προσφυγικής συνοικίας της Νέας Καλλίπολης. Στο νόμο αυτό "Περί παραχωρήσεως γηπέδων του Δημοσίου, επί της Πειραϊκής Χερσονήσου, προς εγκατάσταση Συνοικισμού Προσφύγων", αναφέρεται ρητώς πως η συνοικία θα δημιουργηθεί πάνω ακριβώς από τον όρμο του Λουβιάρη στην Πειραϊκή.

Όμως του λιμανάκι του Λουβιάρη δεν έγινε γνωστό από το νόμο του Κουντουριώτη, αλλά από τους χασικλήδες που σύχναζαν μετέπειτα στις σπηλιές του αλλά και από τους αυτοκτονούντες καθώς ήταν τόπος της προτιμήσεώς των, καθώς πήγαιναν εκεί για να πέσουν στη θάλασσα από τους βράχους του.


Στα βράχια της Πειραϊκής 1935

Ακόμη και μέχρι το 1898 ήταν περιοχή απλησίαστη και όταν κάποιος Βάσος Σοροβίγκας τόλμησε να ανοίξει μετά του Σκουλούδη (σημερινό αντικαρκινικό νοσοκομείο "Μεταξά") μια παράγκα για εξοχικό κέντρο, δεν άργησε να βρεθεί σκοτωμένος, από εκείνους που δεν ήθελαν η Πειραϊκή να χάσει το απρόσιτο του χαρακτήρα της. Λόγω έλλειψη δρόμου (ο παραλιακός που σήμερα υπάρχει ήταν ένα χωμάτινο μονοπάτι), όσοι ήθελαν για κάποιο λόγο να προσεγγίσουν κάποιο σημείο της Πειραϊκής, πλήρωναν τα λεγόμενα "βαρκαδιάτικα"

Ο όρμος του Λουβιάρη (το γνωστό Σκαφάκι), είναι σήμερα ο ένας από τους τρεις κόλπους της Πειραϊκής Ακτής. Λίγο πιο κάτω από τον όρμο του Λουβιάρη βρίσκεται ο όρμος της Αφροδίτης (Μπαϊκούτση ή Μπαϊκούτσι) και αμέσως μετά ο όρμος της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων (Λιμανάκι του Τηλεγράφου). 


Δεκαετία εβδομήντα, όταν το Σκαφάκι όπως και όλη η Πειραϊκή χρησιμοποιείτο για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων


Στο λιμανάκι του Τηλεγράφου, ζούσε ένας γέρος με κάτασπρη γενειάδα, παλιός θαλασσινός, που επίσης δεν ήθελε παρέα με κανέναν. Οι περίοικοι τον γνώριζαν και δεν τον ενοχλούσαν ήταν ο Βουδούρης. Το λιμανάκι του Τηλέγραφου (Τηλεγράφου τον έλεγαν τότε) συγκεντρώνονταν τα θαλάσσια σύρματα επικοινωνίας με τα νησιά του Σαρωνικού. Έβγαινα πολλά μαζί από τη θάλασσα και εισέρχονταν συγκεντρωμένα σε ένα μικρό οικίσκο που πάντοτε υπήρχε φύλακας.



Διαβάστε επίσης:

Η δράση του Νταβέλη στον Πειραιά (1855)







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

"Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου"